Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bay-roq

Aytilishi

Etimologiyasi

BAYROQ maʼlum rangda tayyorlanib, maxsus ramziy belgilar tushirilgan mato. Birlashgan Millatlar Tashkiloti binosi oldida Oʻzbekiston Respublikasining davlat bayrogʻi hilpirab turadi. Bu ot asli qadimgi turkiy tildagi ’yoyil-’ maʼnosini anglatgan baż feʼlining bay shakliga (ЭСТЯ, II, 35) -(ï)r orttirma qoʻshimchasini va kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -a qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan shaklidan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, II, 34; Devon, II, 239; III, 199); keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻyilgan; oʻzbek tilida birinchi a unlisi ä unlisiga, q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan: {[(baż- > bay-) + ïr = bayïr-] + a = bayïra-} + q = bayïraq > bayraq > bäyrâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Yogʻoch yoki metall dastaga, sim yoki chilvirga mahkamlangan, bir yoki bir necha rangli, davlat, tashkilot, uyushma, harbiy qism va sh. k. larga qarashlilikni ifodalovchi gerb, emblema va boshqa ramziy belgilar, bezaklar tasviri tushirilgan muayyan oʻlchamdagi mato; alam, yalov; tugʻ.

◆ Davlat bayrogʻi. Diviziya bayrogʻi. Koʻchma bayroq. Bayroq oʻrnatmoq. n Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1991 yil 18 noyabr va 1992 yil 3 iyulda boʻlib oʻtgan sessiyalarida Respublika Davlat bayrogʻi, Respublika Davlat gerbi tasdiqlandi. "Oʻzbekiston Respublikasi".◆ Birdan uning koʻzi bayroq koʻtarib turgan bir toʻda pa-ranjili xotinlarning suratiga tushdi. S. Zunnunova, Olov.

2 koʻchma Maqsad, gʻoya, yoʻl.◆ Tinchlik bayrogʻi. Ozodlik bayrogʻi, Mustaqillik bayrogʻi. Adolat bayrogʻi. yat Buyuk orzu qovushtirgay xalqlar boshini, Buyuk orzu adolatni aylagay bayroq! "Yoshlik". Yosh oybeklar bayrogʻini Koʻtaraylik balandga. Doʻstim, jonni baxsh etaylik Faqat ona-Vatanga. A. Oripov.

3 maxe. Oʻzbek kulolchiligida keng qoʻl-lanadigan, bayroqqa oʻxshash bezak.◆ Sopol idishlarning chetlaridagi hoshiyaning baʼzi turi ham bayroq deyiladi. "OʻzME".

joyini oʻzgartirish ning bayroq

	birlik	koʻplik
Bosh kelishik	bayroq	bayroqlar
Qaratqich kelishigi	bayroqning	bayroqlarning
Joʻnalish kelishigi	bayroqga	bayroqlarga
Tushum kelishigi	bayroqni	bayroqlarni
O‘rin-payt kelishigi	bayroqda	bayroqlarda
Chiqish kelishigi	bayroqdan	bayroqlardan
Vosita kelishigi	bayroqla	bayroqlarla

Antonimlari

БАЙРОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ot

bayroq (koʻplik bayroqlar)

Tillarda

Bayroq

Arabcha: عَلَم (ʿálam)
Ozarbayjoncha: bayraq
Datcha: flag
Koreyscha: 기 (gi)
Norvegcha (bokmål): flagg
Estoncha: lipp
Inglizcha: flag
Fincha: lippu
Forscha: پرچم
Italyancha: bandiera
Polyakcha: flaga
Portugalcha: bandeira
Ruscha: знамя (známja)
Rumincha: drapel, flamură
Ispancha: bandera
Turkcha: bayrak
Urducha: پرچم
Vyetnamcha: cờ
Yaponcha: 旗 (はた, hata)
Xitoycha: 旗子 (qízi)
Xorvatcha: zastava
Yunoncha: σημαία (si̱maía)

Ruscha _ru

bayroq
1 прям. и перен. знамя, флаг; ◆ koʻchma qizil bayroq переходящее красное знамя; marksizm-leninizm bayrogʻi ostida под знаменем марксизма-ленинизма;
2 уст. войска, собранные под одним флагом или знаменем; ◆ bayroq-bayroq lashkarlar несметное войско.

bayroq