burgut

Oʻzbekcha (uz)

burgut I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bur-gut

Etimologiyasi

BURGUT ’eng katta yirtqich ovchi qush’. B u r g u t oʻz oʻljasini changaliga olib havoga koʻtarildi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’qayir-’, 'burma hosil qil-’ maʼnosini anglatgan bür- feʼlining ’changali bilan ushla-’ maʼnosidan kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi —gü qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shakliga -t qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan (ЭСТЯ, II, 300); oʻzbek ti — lida ü unlilarining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: (bür-+ gü = bürgü—) + t = bürgüt > burgut.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qarchigʻaysimonlar (lochin-simonlar) oilasiga mansub katta yirtqich ovchi qush.◆  Burgut — ancha yirik, chaqqon va kuchli qush. "Fan va turmush".◆  Xalqimizda burgutning kuchi — qanotida, odamning kuchi — doʻspiigida, degan gap bor. Gazetadan.

Burgut boqish qilmoq Taʼsirchan, oʻtkir qarash qilmoq, tikilib qaramoq.◆  Bobom burgut boqish qilib menga qaradilar. S. Ahmad, Yulduz.

2 koʻchma Yirtqich, yovuz (odam haqidaL ◆ Oʻzi muloyim koʻringani bilan, changalidan chayon ham omon chiqolmaydigan burgut bu qori! I. Rahim, Chin muhabbat.◆  Xotinlarning erkiga chang solgan bir burgutdan xayrli bir ish kutish mumkinmi? Gazetadan.◆  Men kabutar boʻlsam, ul bir burgutdir, Men mushtipar boʻlsam, ul bir yigitdir. "Malikai ayyor".

3 koʻchma Jasur, qaytmas, epchil. Mirzo, siz sarkarda Yoqubbekning burgupiari bilan soʻl qanotda borsangiz. Mirmuhsin, Meʼmor. Ish koʻrsatmay oʻlish nomard ishidir, Bur-gupʼshrim, kelib bergin maslahat. "Nurali".

burgut II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bur-gut

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

astr. Osmon ekvatori atrofida Delfin, Qavs, Dalv yulduz turkum-lari oraligʻida joylashgan yulduzlar tur-kum i.

Antonimlari

БУРГУТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

burgut

• Gagauzcha: kartal
• Turkcha: kartal
• Inglizcha: eagle
• Yoqutcha: хотой

Ruscha _ru

burgut
орёл, беркут; ◆ burgutday как орёл, как беркут; ◆ burgut solmoq пустить беркута (во время охоты).