Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bu-vi

Aytilishi

Etimologiyasi

BUVI ’ota-onaning onasi’. B u v i m hozir ham koʻzoynaksiz ish tikadi. Boshqa maʼnolar qatori ’ota-onaning onasi’ maʼnosini anglatgan bu soʻz qadimgi turkiy tilda bibi tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, II, 127); keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi b undoshi v un — doshiga, shuning taʼsirida birinchi boʻgʻindagi i unlisi u unlisiga almashgan: bibi > buvi. Hozirgi oʻzbek ti — lida atoqli ot tarkibida bu soʻz bibi shaklida ham qatnashadi: Ânäbibi, Xâlbibi kabi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Otaning yoki onaning onasi. ◆ Mungli koʻzlari mehrga toʻla bu nozik kampir Shukurovga marhum buvisini eslatdi. O. Yoqubov, Diyonat.◆ Bola buvisiga talpindi. "Saodat".

2 shv. Ona, oyi.◆ -Yigʻlamang, buvi, xudoning irodasi, — dedi Gʻulomjon, bunday gaplar onasining qalbiga malham boʻlmasligini bilsaham. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“

3 Tilga olinayotgan kishi ismidan keyin kelib, shaxsning keksaligini, unga yaqin-lik, hurmatni ifodalaydi.◆ Gulsum opa idoradan chiqib, toʻgʻri Mohira buvinikiga ketdi. O. Yoqubov, Er boshiga ish tushsa.◆ Niso buvi, eri oʻlib, ikkita yosh qizi bilan qoldi. A. Qahhor, Asarlar.

Sinonimlari

Antonimlari

БУВИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ruscha _ru

buvi
1 разг. бабушка;
2 обл. мать;
3 является составной частью имён собственных женских или прибавляется к этим именам при почтительном обращении к женщинам.: Mehribuvi, Anorbuvi и т. п.

buvi