buyuq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bu-yuq

Etimologiyasi

BUYUQ 'qattiq sovuq’. Kechga yahin Chirchih to— mondan izgʻirin turdi, boʻgotlarni yalab, horini uchirdi. B u yu h kuchaydi (Hamid Gʻulom). Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’sovqot-’ maʼnosini anglatgan buyu-feʼlidan -q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, II, 243): buyu- + q = buyuq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qattiq sovuq, ayoz.◆  Kechga yaqin Chirchiq tomondan izgʻirin turdi, boʻgʻotlarni yalab, qoriniuchirdi. Buyuq kuchaydi. H. Gʻulom, Mashʼal.◆  Ochiq eshikdan kirgan buyuqdanmi yo yuraklari chiqqanidan, bolalar dir-dir tit-rashar edi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“

Buyuq urdimi yoki buyuqda qoldi him i kest. Uncha sovuq boʻlmasa-da, issiq ki-yinib olgan odamga aytiladigan ibora.◆  U, uzoq Fargʻona qishlogʻining serqiliq iqli-mini bolaligidan bilgani uchunmi, buyuqda qolganday, egniga brezent chakmon, boshiga namat qalpoq kiygan. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqlar.

Antonimlari

БУЮҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

buyuq

OʻTIL

Ruscha _ru

buyuq
стужа, сильный холод, мороз; ◆ buyuq urdimi или ◆  buyuqda qoldingmi? что, тебя мороз одолел? (говорится человеку, который очень тепло одет не по времени)