chaplamoq
tahrirlash
chaplamoq 1 tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
chap-la-moq
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
CHAPLA— ' pala—partish surka-, yopishtir-'. Gʻiyo-siddinning oq qilinishiga sabab .. yuziga kuya ch a p -l a b, eshakka teskari mindirib bozorda sazoyi qilingani boʻldi (Sayid Ahmad). Qadimgi turkiy tilda chalpla— tarzida talaffuz qilingan bu soʻz (ДС, 137) asli chalp tovushga taqlid soʻzidan —ï qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga 'takror' maʼnosini ifodalovchi —la qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan; keyinchalik ï undisi talaffuz qilinmay qoʻygan, shundan soʻng qator kelib qolgan lpl undoshlaridan birinchi l undoshi talaffuz qilinmay qoʻygan, oxiri a unlilari ä unlilariga almashgan: (chalp + ï = chalpï-) + la = chalpïla-> chalpla— > chapla— > chäplä—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
ayn. chapmoq 1. ◆ Onasi uni choʻmiltiradigan boʻlsa, ertalabdan boshiga qatiq chaplab koʻyardi. S. Ahmad, „Saylanma“ .
2 Kaftiga olib urib yopishtirmoq. ◆ ..yi-git molxona devoriga loy chaplay turib, qayligʻiga oʻtli-oʻtli qarab qoʻyadi. "Yoshlik" .
- Qora boʻyoq (yoki loy, qora, qorakuya) chaplamoq Oʻta yomon qilib koʻrsatmoq, sal-biy baho bermoq. ◆ Oʻrtoq Parpiyeva jiz-zakilik qilib, avtorlarni qattiq nishonga olgan, ularga qora boʻyoqlarni chaplab tash-laganlar. "Mushtum" . Otamurod chuqur tin oldi: xudo berdi unga. Boshlandi endi. Rosa diydiyosini aytadigan boʻldi. Toza qora chap-laydi. M. Mansurov, Yombi. ◆ Tanqid qilishga hammamiz ham usta. Kimyoning yuziga qorakuya chaplash ham insofdan emas. S. Nurov, „Nar-von“ . ◆ Tashidni moiu omuui, kora cypmuui, loy chaplash deb tushunmaslik kerak. Gazetadan .
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
chaplamoq II tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
chap-la-moq
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
- Chap tomonidan yoki chap berib oʻtmoq.
◆ Otabek ikkinchi bekatdan yoʻlni chaplab, Toshloq darvozasi orqali yana qaytib Margʻilonga kirgan edi. A. Qodiriy, „Oʻtkan kunlar“ .
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
ЧАПЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.