брать
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
брать
Aytilishi
Etimologiyasi
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
брать, беру, берёшь
1 несов. (сов. взять 1) кого-что olmoq, tutmoq; ◆ ~ рукой qoʻl bilan olmoq; ◆ ~ в руки qoʻliga olmoq; ◆ ~ щипцами qisqich bilan olmoq (tutmoq); ◆ ~ книгу kitobni qoʻlga olmoq; ◆ ~ в рот ogʻizga olmoq;
2 перен. что olmoq, tanlamoq; ◆ ~ тему tema olmoq, mavzu tanlamoq;
3 что i без доп. aldamoq, tortmoq (baliq haqida); ◆ ~ наживку yemni (qarmoqni) tortmoq; рыба берёт хорошо baliq juda yaxshi tortyapti (aldayapti);
4 что обл. termoq; ◆ ~ грибы qoʻziqorin termoq;
5 кого-что olib ketmoq, birga olib bormoq (ketmoq, joʻnamoq); ◆ ~ с собой на спектакль детей spektaklga bolalarni birga olib bormoq; ◆ ~ работу на дом ishni uyga olmoq, uyga ish olmoq; ◆ ~ с собой портфель portfelni ola ketmoq; попутные машины его не брали yoʻlovchi mashinalar uni olib ketmasdi;
6 кого-что olmoq, xarid qilmoq; yollamoq, ◆ ~ деньги взаймы qarzga pul (pul qarz) olmoq; ◆ ~ уроки dars olmoq; ◆ ~ такси taksi olmoq, yollamoq; ◆ ~ билеты в театр teatrga bilet olmoq; ◆ ~ молоко по утрам har kuni ertalab sut olib turmoq;
7 кого-что olmoq, qabul qilmoq; ◆ ~ на работу ishga olmoq, qabul qilmoq; ◆ ~ ребёнка на воспитание bolani oʻz tarbiyasiga olmoq; ◆ ~ поручение topshiriq olmoq; ◆ ~ обязательство majburiyat olmoq; majburiyat qabul qilmoq;
8 с кого olmoq; ◆ ~ слово soʻz (imi) olmoq; ◆ ~ обещание vaʼda (sini) olmoq;
9 кого-что olmoq, egallamoq, zabt etmoq; bosmoq; taʼsir etmoq; ◆ ~ в плен asir(ga) olmoq, asir tushirmoq; ◆ ~ штурмом shturm bilan olmoq (egallamoq, zabt etmoq);
10 кого-что bosmoq, tutmoq, qamrab olmoq; его страх берёт uni qoʻrquv bosyapti, u vahimaga tushyapti (tushib qoldi); его берёт сомнение u shubhaga tushdi, uni shubha bosdi; меня дрожь берёт meni titroq bosyapti, men qaltirab ketyapman;
11 чем erishmoq, qoʻlga kiritmoq, ega boʻlmoq, maqsadga yetmoq, muvaffaqiyat qozonmoq; ◆ ~ умением uddaburonlik bilan qoʻlga kiritmoq; ◆ ~ умом aql bilan erishmoq, aql ishlatib ega boʻlmoq; ◆ ~ усидчивостью qunt (sabrmatonat) bilan maqsadiga erishmoq;
12 что yengmoq, oshib oʻtmoq; ◆ ~ барьер спорт. toʻsiqdan oshib (sakrab) oʻtmoq; брать крутой подъём tik qiyalikdan oshmoq; tik qiyalikka chiqmoq;
13 что за что olmoq, toʻlattirmoq, undirmoq; ◆ ~ налоги nalog olmoq, ◆ ~ по рублю за вход kirish uchun bir soʻmdan olmoq; ◆ дорого ~ qimmat olmoq; katta haq (pul) olmoq;
14 что olmoq, talab qilmoq, band (ishgʻol) qilmoq; эта работа берёт много времени bu ish koʻp vaqt(ni) oladi;
15 olmoq, kesmoq; urmoq, otmoq, tegmoq; бритва берёт хорошо ustara yaxshi oladi; ружьё берёт на двести шагов miltiq ikki yuz qadamdagi nishonni ura oladi;
16 что qazib olmoq, chiqarmoq; В горе когда-то давно брали камень... (M. Gorkiy) Togʻdan bir vaqtlarda tosh qazib olar edilar;
17 baʼzi otlar bilan birikib kelib, shu ot ifodalaydigan ish-harakatni bildiradi; ◆ ~ на себя смелость botinmoq, jurʼat qilmoq; ◆ ~ начало boshlanmoq, kelib chiqmoq; ◆ ~ на учёт hisobga olmoq; * брать (взять) своё ishini qilmoq; taʼsirini koʻrsatmoq; haqini olmoq; зима берёт своё qish qishligini qiladi; ◆ ~ (взять) за сердце (ili за душу, за живое) yuragini ezmoq, qattiq taʼsir etmoq; ◆ ~ (взять) себя в руки oʻzini qoʻlga olmoq; oʻzini tutmoq; ◆ ~ (взять) чью сторону yonini (tomonini) olmoq; наша (ваша) берёт (возьмёт, взяла) biznikilar yengib chiqyapti (gʻalaba qilyapti); ◆ ~ под руку qoʻltigʻidan olmoq, qoʻltiqlamoq; ◆ ~ (взять) в клещи см. ◆ клещи; ~ (взять) за бока см. ◆ бок; ~ (взять) за глотку см. ◆ глотка; ~ (взять) за горло см. ◆ горло; ~ (взять) за жабры см. ◆ жабры; ~ (взять) на душу что oʻziga olmoq; koʻngliga olmoq; ◆ ~ (взять) на мушку см. ◆ мушка; ~ (взять) на себя что oʻz ustiga (zimmasiga) olmoq; ◆ ~ в лапу см. лапа.