chogʻ
tahrirlash
chogʻ I tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
chogʻ
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
CHOGʻ I 'vaqt', 'payt1, 'kez\ Gush ch o g i d a ikki yev bir-birlariga harshi kelishdilar (Abdulla Qodirii). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni
bU-°T aSLI ChaQ tarzIAa talaFFuz qilingan keiishshlik Ch UNDoshi gʻ undoshiga almashgan (КРС, 835. chagʻ; ССТТН, I, 458: chaq, chagʻ); oʻzbek tilida a Unlisi â unlisiga almashgan: chaq > chagʻ > châgʻ I.
CHOGʻ II 'moʻljal', 'oʻlcham'. Hosil menyng ch o -
gimdan biroz koʻp boʻldi. Bu soʻz asli 'vaqt' maʼ-
nosini anglatuvchi châgʻ I otidan (OʻTIL, II, 380) maʼno ta-
raqqiyoti natijasida oʻsib chiqqan: 'payt oʻlchami' -+
1 narsa oʻlchami'.
_ CHOGʻ III 'oʻlchami biroz kichik'. [Biz]jussasi ch o gʻ u l s a ham, chayirini, yuragida ishq oʻti koʻprogʻini tanlab oldik (Ioʻldosh Shamsharov). Bu sifat maʼno taraqqiyeti natijasida châgʻ II otidan (OʻTIL, II, 380) oʻsib chiqqan: ' oʻlcham' —> ' oʻlchami kichik'
CHOGʻ IV ' xursand', 'SHOd\ Qarga "qagʻ" ztadi, oʻz vaqtini ch o gʻ e t a d i (Maqol). OʻTILda chogʻ II si-fatida keltirilgan bu soʻz (II, 380) eski oʻzbek tilida chagʻ tarzida talaffuz qilingan; keyinchalik a unlisi â unlisiga almashgan: chagʻ > châgʻ IV.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
Vaqt, davr; payt, kez, kun, on. Tong chogʻi. Terim chogʻi. Uly chogʻ. Ayni chogʻda. Yosh chogʻim — oltin chogʻim. Maqol. n Yi-gitlik yillarim yodimga kelur, Zarafshon boʻylarin oʻylagan chogʻim. Gʻ. Gʻulom. ..qarigan chogʻimda bir zamonlar beomon boy berilgan vaqtimning ham hissasini chiqarsam, yuzim yorugʻboʻlsa, deboʻylayman. M. M. Doʻst, Lolazor.
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
chogʻ II tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
chogʻ
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
- Xursand, shod, yaxshi. Qargʻa "qagʻ" etadi, oʻz vaqtini chogʻ etadi. Maqol.
- Dimogʻi (yoki kayfi, koʻngli) chogʻ Kay-fiyati juda yaxshi. Goʻroʻgʻli sultonning di-mogʻini chandon chogʻ qilib yota berdi. "Mali-kai ayyor". Qizlar, kayfi chogʻ, gʻugʻulashib, koridorga chiqishdi. Mirmuhsin, Ildizlar vayaproqlar. Qassobning oʻng qavatida Samad chol, koʻngli chogʻ, kelguvchilardan hol-ahvol soʻrab qoʻyadi. "Yoshlik".
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
chogʻ III tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
chogʻ
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
- Oʻlchovi, oʻlchami moʻljaldan ki-chik, kichkina. Qaddi chogʻ. m Uning [bola-ning
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
jussasi chogʻ boʻlsa ham, chayir edi. Gazetadan. Koʻp oʻtmay, oʻrtadagi chogʻroq stolga dasturxon yozildi. "Sharq yulduzi". -Marhamat, doʻstlar, — deb dastyor yigit chogʻroq bir barkashda stolga toʻrt six ka-bob qoʻydi. N. Qilichev, Chigʻiriq.
2 Top. Sahni chogʻ hovli. n [Yigitning] Etigi ham, qoʻlqopi ham oʻziga chogʻ emas, katta. A. Muxtor, Tugʻilish.
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
chogʻ IV tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
chogʻ
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
- chogʻ boʻlib turmoq Tayyor, shay boʻlib turmoq.
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
chogʻ V tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
chogʻ
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
- Kuch-quvvat, qurb; imkoniyat; istak. Chogʻim KejiMadu. shsh Togʻay devorga be-hol suyanarkan, ularni quvib yetishga chogʻi kelmasligini sezdi. "Yoshlik". Endi qoʻyib bersang, odamni pisand qilmaydigan chogʻi bor. N. Norqobilov, Toʻqnashuv.
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
ЧОҒ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari tahrirlash
Ot tahrirlash
chogʻ (koʻplik chogʻlar)
- Turkcha: zaman
OʻTIL
Ruscha ru
chogʻ I
время; момент; ◆ shu chogʻda в это время, в этот момент; ◆ qiyom chogʻida в полдень; ◆ bolalik chogʻdan boshlab с детских лет; ◆ oʻqib yurgan chogʻdan бери со школьной скамьи; ◆ birga kechirilgan chogʻlar время, которое мы провели вместе; ◆ yoshlik chogʻimda во время моей молодости; ◆ chogʻi kelganda когда наступит время, когда представится удобный случай; shu choqqacha до сих пор, до сего времени.
chogʻ II
малый, маленький, малого размера; ◆ bu etik oyogʻimga chogʻroq keldi эти сапоги мне маловаты; oʻzi choqqina сам он небольшой, миниатюрный; ◆ chogʻ-chogʻ xonachalar маленькие комнатушки.
chogʻ III
весёлый, довольный, удовлетворённый; uning vaqti (или kayfi, dimogʻi) ◆ chogʻ он вёсел; он доволен; у него хорошее настроение; ◆ salomatmisiz, kayfingiz chogʻmi? как ваше здоровье и настроение?; как ваше самочувствие?; ◆ vaqtini chogʻ qilmoq 1) веселить, развлекать; делать довольным (кого-л.); 2) веселиться, развлекаться; быть довольным; ◆ nima bilan vaqting chogʻ boʻlsa, shuni qil делай то, что тебя устраивает; поступай так, как душе угодно; qargʻa qagʻ etadi, oʻz vaqtini chogʻ etadi посл. ворона каркает - себя тешит.
chogʻ IV:
◆ chogʻ boʻlib turmoq быть наготове, быть настраже.
chogʻ V
сила, умение (справиться с чем-л.); ◆ chogʻi kelmadi у него силы не хватило, он не сумел справиться.