Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dar-ba-dar

Aytilishi

Etimologiyasi

DARBADAR Bu sifat ПРСda [där-be-där] shaklida (213), ТжРСda darbadar shaklida (116) yozilgan; koʻrinadiki, bu sifat oʻzbek tiliga tojik tilidan olingan. Asli 'eshik' maʼnosini anglatadigan tojikcha dar otini (ТжРС,116) ba bogʻlamasi orqali takrorlab tuzilgan; fors tilida dar ba dar tarzida ajratib, tojik tilida qoʻshib yoziladi; 'eshikma-eshik daydib yuruvchi', 'vatanidan uzokda, musofirlikda, muxtojlikda kezib yuruvchi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 209). Bu sifatdan oʻzbek tilida darbadarlik oti hosil qilingan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

fors. – eshikdan eshikka: uy-joysiz; daydi;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Muhtojlik tufayli eshikma-eshik yuruvchi; (majburiyat orqasida yoki jahongashtalik maqsadi bilan) oʻzga ellarda gʻurbatda kezuvchi; ovora, sarsonu sargardon. ◆ Darbadar odam. Darbadar kezmoq (yurmoq). ◆ Axir, polvon shu odam kasridan necha yil darbadar kezdi. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar.“ ◆ Uning oftob va shamoldan qoraygan yuzi darbadar hayot kechirganidan dalolat berib turadi. M. Osim, „Karvon yoʻllarida.“

2. koʻchma Betartib harakat qiluvchi; beqaror. ◆ O, sen, darbadar daryo, Bunchalar vazminsanu bunchalar quv, oʻjarsan! A. Oripov.

Sinonimlari

Antonimlari

ДАРБАДАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

darbadar
скиталец, бродяга; странник; // бездомный, бесприютный; нищий; ◆ ~ yurmoq, ~ kezmoq странствовать, скитаться, бродяжничать; побираться, нищенствовать.

darbadar