Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dil-xun

Aytilishi

Etimologiyasi

DILXUN Bu sifat dt otiga (q.) 'qon' maʼnosini anglatadigan xun otini (ТжРС,430) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'kuchli darajada xafa' maʼnosini anglagadi (OʻTIL, 1,226).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

\f. jj-iJj — yuragi qon, qal-bi yaralangan; gʻam-alamli| 1 Qattiq alam chekib yoki xafagarchilikdan yuragi qonga toʻlgan, qattiqxafa. ◆ [Onasi/ Uni yupatguli.. soʻz topolmay dilxun boʻlardi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Avaz, motamsaro uyga kira-yotgandek, dilxun boʻlib ostona hatladi. S. Siyoyev, „Avaz“ . ◆ Ki baytim satri ikkidur: Biri dilxush, biri dilxun. E. Vohidov, „Yoshlik devoni“ .

2 koʻchma Kishiga azob beruvchi, yoqimsiz, jirkanch. ◆ Ahmad chuqur xoʻrsindi. Bu o/ir, jirkanch, dilxun muhitni tark qilib, ozodlikka — koʻchaga chiqib ketdi. F. Musa-jonov, Himmat.

3 koʻchma Bagʻri qon, qip-qizil. ◆ Tong qoʻynida maʼyus va dilxun Atirgullar egar boshini. "Yoshlik" .

Sinonimlari

Antonimlari

ДИЛХУН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

dilxun
полный отчаяная; исполненный гнетущей тоски, печали, горя, крайне огорчённый; ◆ [Onasi] uni yupatguli... soʻz topa olmay ~ boʻlardi (М. Исмоилий, «Фарѓона т. о.») [Мать] не находя успокаивающих слов, приходила в крайнее огорчение.

dilxun