dur

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dur

Etimologiyasi

arabcha دُرّ — marvarid, inju.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Injuning, gavharning yirik turi.

◆ Dono — durdan ayro. Maqol .

◆ Gul tikansiz boʻlmas. Dur — sadafsiz. Maqol.

◆ Aslida Ahmad yoqut nima, dur, brilliant, marvarid nima, uncha-lik farqiga bormas edi. F. Musajonov, „Himmat“ .

◆ Dudogʻu bilaklarida, qulogʻu barmoqlarida durru gavharlar, oltin bezaklar yiltirashib, bir jahon boʻlib, uyqu ogʻushida yotibdi. Mirmuhsin, „Umid“ .

2. koʻchma Bebaho yoki eng yaxshi, aʼlo, sara narsalar haqida.

◆ Yaxshilik shunday durru gavharki, uning bahosi hech qachon kamaymaydi. Gazetadan .

◆ Har soʻzi shirin-shakar dur qizlar. "Mushtum" .

3. koʻchma poet. Qimmatli, sermazmun, chuqur maʼnoli soʻz yoki sheʼr haqida.

◆ Men.. Navoiy “Xamsasining sargʻish sahifalariga qarab olib yigʻlardim, koʻz yoshlarim toʻkilib, Navoiy tergan durlarga qorishardi. M. Ismoiliy, „Fargʻonada tong otguncha“

◆ Qiz soʻzlasa, ogʻzidan dur sochilar, yor-yor. Qoʻshiqlar .

◆ Hangomada ogʻzidan dur sochibdi. Yusuf va Ahmad .

4. koʻchma Yorugʻlik, yogʻdu.

◆ Quyosh separ nurlarin, Yerga zarrin durlarin. Zafar Diyor, „Asarlar“ .

5. koʻchma Meva, samara, hosil; natija. ◆ Otam hamisha:“Tajriba durini saralab ter”, — derdilar. "Oʻzbekiston qoʻriqlari .

◆ Bagʻringga dur sochdi oltin paxtazor! G. Joʻrayeva, „Iqbol“ .

◆ Gul ochilib soʻlguncha, Qurti oʻradi ipak. Xalq etagi toʻlguncha dur toʻkar etak-etak. Zulfiya, „Yuragimga yaqin kishilar“ .

6. koʻchma Boylik, davlat; qut-baraka. ◆ Ter toʻksang, dur olasan. Maqol .

◆ Yerga chigit tushdi — dur tushdi deyishadi. Gazetadan .

◆ Ter toʻkildi — dur yetishtirildi. Gazetadan .

7. koʻchma Suv va unga oʻxshash tovlanuvchan narsalar (tomchi, shudring, qor uchqunlari).

◆ Roʻparamda sonsiz fontashshr, Qulogʻidan dur yogʻiladi. X. Saloh, „Chashma“ .

◆ Kechasi tushgan shudringga choʻmilgan koʻm-koʻk maysalar xuddi dur toʻkkandek charaqlab, quyosh bilan oʻpishib tovlanadi. O. Yoqubov, „Ota izidan“ .

Antonimlari

ДУР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

dur
1 лучшая, крупная жемчужина, перл; // драгоценный; ◆ ~ ri-gavhar, ~ri-javohir драгоценности, драгоценные камни; ◆ ~ ri-marjon ожерелье из драгоценных камней;
2 перен. нечто самое лучшее, ценное; сокровище, жемчужина; ◆ novvotking ~i лучшие куски леденца (см. novvot I); ◆ Soʻz soʻzlasa, ~ri gavhar sochilur («Ёдгор») Из его уст рассыпается сокровище слов.

Rumincha (ro)

Sifat

dur

1. qoʻpol