Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gʻal-va

Aytilishi

Etimologiyasi

GʻALVA ' shovqin-suron koʻtarib qilinadigan janjal'. Xotinining gʻalvasidan charchagan Ubaydullo esa alamini ichkilikdan oladigan boʻldi (S.Mahmudova). Bu ot eski oʻzbek tilida shovqin-su-ronni ifodalovchi gʻala taqlid soʻzidan (bu soʻz gʻala—gʻo-vur juft soʻzi tarkibida saqlangan) -ba qoʻshimchasi bilan yasalgan (КРС, 329: kalaba 'skandal'); qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi ta — laffuz qilinmay qoʻygan (КРС, 329: kalba I sev. to je, chto kalaba), oʻzbek tilida b undoshi v undoshiga, a un — lilari ä unlilariga almashgan: gʻala + ba = gʻalaba > gʻalba > gʻälvä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
a. Ajli - haddan oshish, avjga minish, tiyiqsizlik; joʻshqinlik

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Shov-qin-suron koʻtarib qilingan janjal, toʻ-polon. ◆ Muncha gʻalva qilasan ? n ◆ Naq gʻalva-lar boʻlardiki, qoʻni-qoʻshni oʻrtaga tushardi. S. Ahmad, „Yulduz“ . ◆ Qutbiddinov ertagayoq Suyarning maktabiga borib, katta gʻalva koʻtarmoqchi boʻldi. A. Qahhor, „Oʻjar“ .

2 Tashvish keltiruvchi narsa, holat; tashvish. ◆ Gʻalvasi koʻp boʻladi — hali unisi kasal, hali bunisi hushidan ketgan, oʻlsa, oʻligini saranjomla! U. Ismoilov, „Saylanma“ . ◆ Butun gʻalvalaring mening boshimda-ku, yana, nima qiliboʻtiribsiz, deysan-a! S. Zun-nunova, „Olov“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ҒАЛВА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

gʻalva
1 скандал; ссора; шум; ◆ bu nima ~? что зашум?; что за скандал?; ◆ ~ga toqatim yoʻq я не переношу скандалов; ◆ ~ koʻtarmoq (или qilmoq) поднимать шум, поднимать, скандал, скандалить;
2 заботы, хлопоты.

gʻalva