gʻijim

Oʻzbekcha (uz)

gʻijim I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gʻi-jim

Etimologiyasi

GʻIJIM ' burishgan', ¹ silliq holatini yoʻqot-gan'. [Akbarali] gʻ i j i m hogozni kafti bilan tekislab, yana oʻhidi (Asqad Muxtor). Bu soʻzni gʻijin-soʻzi bilan qiyoslashdan maʼlum boʻladiki, eski oʻzbek tilida gʻïjï- feʼli mavjud boʻlgan, ana shu feʼldan —m qoʻshimchasi bilan gʻïjïm oti yasalgan; keyinchalik ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: gʻïjï- + m = gʻmjïm > gʻijim. Asli gʻïjï— feʼli ham yasama boʻlib, 'burishgan holat' maʼnosini anglatuvchi gʻïj otidan — ï qoʻshimchasi bilan yasalgan boʻlsa kerak.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Buklanib, ezilib, taxi, te-kisligi buzilgan. Akbarali

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Gʻijim qo-gʻozni kafti bilan yana tekislab, yana oʻqi-di, ikkinchi anketani ham olib, solishtirib oʻqidi. A. Muxtor, „Chinor“ . ◆ Togʻoraga solib yuvsangiz ham, gʻijim boʻlmaydi, materiali juda pishiq. N. Aminov, „Qahqaha“ . ◆ Gʻijim koʻylakni kiymaydi, botinkasini uzoq ish-qalab tozalaydi. A. Muxtor, „Kumush tola“ .

Gʻijim baxmal (yoki duxoba) Baxmalning tuklari bir tekis, silliq boʻlmasdan, gʻi-jimlangan kabi tovlanib turadigan xili. ◆ Magazindan oʻn metr gʻijim duxoba oldim. m ◆ Muhabbat.. bir kiyim gʻijim baxmal olib chiqadi, Turgʻun choʻt urish bilan ovora. N. Safarov, „Hayot maktabi“ . Gʻijim roʻmol Gʻoʻzapoʻchoq shaklida boʻrtiq naqshlar solib toʻqilgan ipak roʻmol. ◆ Gajak qoʻygan kelin-chaklar, gʻijim roʻmol oʻragan qizlar fotografiya oldida oʻralashib qolishadi. S. Axmad, „Ufq“ .

gʻijim II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gʻi-jim

Etimologiyasi

s. t. Siqim, changal. Gʻ!us-ratilla

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Belidagi bir qiyigʻini jahl bilan shartta yechib, bir gʻijim pulni yalti-roq gʻisht ustiga sochdi. A. Muxtor, „Opa-sin-gillar“ .

Antonimlari

ҒИЖИМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

gʻijim
мятый, помятый; сморщенный; // морщина; ◆ koʻylakning orqasi ~ boʻlib qolibdi платье на спине морщит; ◆ ~ qilmoq комкать, мять; ◆ ~ini yozmoq выгладить, выутюжить; ◆ 

• ~ roʻmol вязаный шёлковый платок; ◆ ~ duxoba плюш.