Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

i-noq

Aytilishi

Etimologiyasi

INOQ 'totuv’, ’ahil’. Aka-uka juda i n o q e d i. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi 'ishontir-’ maʼ-nosini anglatgan ïna- feʼlidan -q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 655); oʻzbek tilida q undoshi taʼsiri bilan a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: ïna- + q = ïnaq > inâq. Bu soʻz asli ’bir-biriga ishonuvchi’ maʼnosini bil— dirgan boʻlib, ’totuv’ maʼnosi shu maʼnodan oʻsib chiqqan. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda ’doʻst’, ’oʻrtoq’ maʼnosini ham anglatgan (ПДП, 443).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oʻzaro doʻstona munosabatda; ahil. ◆ Biz u bilan tugʻishgan opa-singillar-dek inoqmiz. Inoq boʻlmoq. Inoq yashamoq. n ◆ Maza qilib kulaman men ham, Elim inoq bit -ta aymoqday. Turmush totli shirin qaymoq-day. S. Akbariy .

2 tar. Buxoro amirligida: amir buyru-gʻini yetkazish, amir nomiga kelgan xatlar-ni oʻqib eshittirish bilan shugʻullangan, hukmdorning ishonchli kishisi boʻlgan la-vozimli shaxs. ..amirning inogʻi boʻlgan Nu-riddinxoʻja ogʻaliq Qarshidan saylangan no-maʼlum bir dehqon emas, uni koʻpchilik ta-niydi. S. Ayniy, Qullar.

3 Inoq (erkaklar ismi).

Sinonimlari

Antonimlari

ИНОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

inoq
1 дружный; // дружно; // друг; ◆ u men bilan ~ он дружен со мной; ◆ ~ boʻlmoq дружить, быть дружным; ◆ ~ yashamoq жить дружно;
2 ист. инак (один из высших чинов в Бухарском ханстве); ◆ ~i kalon великий инак (его обязанности в Бухарском ханстве состояли в доставке приказов эмира); ◆ ~i xurd малый инак (на его обязанности лежало читать вслух письма и доклады, прибывшие, на имя эмира);
3 Инак (имя собств. мужское).

inoq