isyon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

is-yon

Etimologiyasi

arab. – boʻyin tovlash, itoatsizlik; qoʻzgʻolon;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Sinfiy, milliy, huquqiy manfaatlarni himoya qilib koʻtariladigan qoʻzgʻolon; gʻalayon. ◆ Bu [isyon] — ulugʻ xalq isyoni, bu — asrlardan buyon davom etgan jabrga, qullikka qarshi mustamlaka kambagʻallarining qoʻzgʻoloni, dahshatli zarbasi edi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“

2. koʻchma Qarshilik, norozilik bilan qoʻzgʻaluvchi, tugʻyon uruvchi his-tuygʻu. ◆ Kishi qalbida haromdan hazar, nopoklikka, adolatsizlikka nisbatan murosasiz isyon boʻlishi kerak. Gazetadan. ◆ Zulm, taxtga qarshi isyon Sharq koʻksida toʻlib toshdi. Gʻayratiy. ◆ ..yuragida yigʻilgan hamma dard-u sitamlari, hamma alam, hamma isyonlarini toʻksa arziydigan qasosli onlar keldi. O. Yoqubov, „Koʻhna dunyo.“

Isyon qilmoq (yoki koʻtarmoq) Isyon namoy ish etmoq. ◆ Zulmga qarshi isyon qilmoq (koʻtarmoq). ◆ Ming-ming odam isyon koʻtaradi, hukumat oldiga choʻqmordan tortib bolta-teshasigacha koʻtarib keladi. J. Sharipov, „Xorazm.“ ◆ Lekin hamishalik rahnamo qalbim Ne uchun dafʼatan koʻtardi isyon. E. Vohidov, „Sadoqatnoma.“

Antonimlari

ИСЁН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

isyon
мятеж, бунт; ◆ ~ olovi пламя мятежа; ◆ ~ koʻtarmoq поднимать мятеж; ◆ ~ni bostirmoq подавлять мятеж.