izgʻimoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

iz-gʻi-moq

Etimologiyasi

IZGʻI- 'turli tomonga borib-kelib yur-’. Och boʻ— rilar togʻ-toshda i z gʻ i b yu r i b d i.. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’yoʻlla-’ maʼnosini anglatgan

ïż- feʼlidan (ДС, 217) 'takror’ maʼnosini ifodalovchi -gʻï qoʻshimchasi bilan hosil qilingan, asli ’koʻp tomonga yoʻnal-’ maʼnosini bildirgan; oʻzbek tilida ż undoshi z undoshiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: ïż- + gʻï = ïżgʻï- > izgʻi-
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Biror maqsadda kezib yur-moq. ◆ Dashtda boʻrilar izgʻiydi. yat Qani, boʻling-lar! Hozir joʻnanglar! Agentlar, josuslar izgib yurishibdi. Oybek, „Nur qidirib“ .

2 Umuman, daydimoq, kezmoq; sangʻimoq. Bolalar koʻchada izgib yurishibdi. m ◆ Bir kupi "askar chiqadi" vahimasida butun qishloq chuvillab, toqqa chiqib ketdi. Kun boʻyi togʻ-larda izgʻib yurib, qorongʻi tushganda elga qaytdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

3 koʻchma Boʻralamoq, izgʻirmoq (izgʻirin, shamol haqida). ◆ Shamol(lar) sarvzorda izgʻiy-di. Oybek, Navoiy,

Antonimlari

ИЗҒИМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

izgʻimoq
1 рыскать, шнырять; dashtda boʻrilar izgʻiydi по степи рыщут волки;
2 перен. бродить, носиться (о ветре, тучах и т. п.); Shamollar sarvzorda izgʻiydi (Ойбек, «Навоий») В кипарисовой роще носится ветер.