jahongir

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ja-hon-gir

Etimologiyasi

JAHONGIR Bu sifat 'dunyo', 'er yuzi' maʼnosini anglagadigan tojikcha jahon (chahon) otiga (ТжРС, 514) 'oʻziniki qil-', 'zabt et-' maʼnosini anglatadigan giriftan feʼlining gir hozirgi zamon asosini (ТжРС, 103, 102) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'jahonni zabt etgan (zabt etuvchi)' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 270).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[f. — jahonni

oluvchi, egallovchi] I Dunyoni zabt etgan; jahonni zabt etgan hukmdor. ◆ Toʻgʻri, hozirgi portret jahongirning bosh suyagiga qarab chi-zilgan. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Koʻzlari kirtayib, rangi ketib qolgan Inol-chiq keng koʻkragini kerib, jahongirga ti-kilganicha qotib qoldi. M. Osim, „Karvon yoʻllarida“ . ◆ Koʻp jahongir koʻrgan bu dunyo, Hammasiga guvoh — yer osti. A. Oripov, „Yurtim shamoli“ .

2 esk. Imperialist.

3 Jahongir (erkaklar ismi).

Antonimlari

ЖАҲОНГИР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

jahongir
1 ист. завоеватель, покоритель мира (эпитет, прибавляемый к имени хана или шаха);
2 уст. империалист;
3 Джахангир (имя собств. мужское).