johil

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

jo-hil

Etimologiyasi

arab. - nodon, oʻqimagan, bilimsiz;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Jaholatda qolgan, ilm-maʼri-fatdan mahrum; qoloq, madaniyatsiz, nodon. ◆ Jahl — johilning quroli. Maqol. Johil deb har kimga aytish mimkin – agarda diniy ilmga ega boʻlmasa! Kishi qanchalik dunyoviy maʼlumotga ega boʻlmasin, sharʼiy ilmning (asosiy masalalarini boʻlsa ham) bilmas ekan – johildir. Eʼtibor bering, kishilar bor sharʼiy ilmga ega boʻla turib unga rioya qilmas ekan – johildir, kishilar bor harom–halolni bilmaydigan, haq va botilni ajrata olmaydigan, kim boʻlishidan qatʼiyan nazar bidʼatlar qiluvchi, doimo oʻzini bilganini toʻgʻri deb shu bilan chegaralangan, hamda ilm izlamaydigan, oʻzini ustida ishlamaydigan, yoki oddiy savollarga javob bera olmaydigan – johildir! Qolaversa taʼlim-tarbiyasiz, oʻjar va madaniyatsiz va sh. k. johilona ish tutuvchi – johildir, zero ushbu qayd etilgan sifatlar sharʻiy tomondan (qurʼon va sunnatlarda) tamomila qayd etilgan. Shuning uchun ushbu iborani maʼnosini ikkiga ajratish, yaʼni diniy va dunyoviy taʼriflarga boʻlish notoʻgʻridir. ◆ Kechirimli bo'l, yaxshilikka buyur, johildan yuz o'gir. qurʼon7:199 ◆ O'zing bilmagan narsani so'ramagin, johillardan bo'lmagin. qurʼon 11:46 ◆ Rahmonning qullari yer yuzida kamtarindirlar, va johillar xitobiga "Salom" ayturlar! qurʼon 25:63 ◆ [Qozi ellikboshiga:] Siz aralashmay turing, ellikboshi, johilsiz. Toʻmtoq gapirib, ishning pachavasini chiqardingiz! Hamza, „Boy ila xizmatchi“ .

Antonimlari

ЖОҲИЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

johil
1 невежда; // невежественный, тёмный; невоспитанный; ◆ ~ odam невежда, невежественный человек;
2 своенравный; злобныи; ◆ u oʻlguday ~, hech kimning soʻziga kirmaydi он ужасно своенравен, никого не слушается.