koʻrsatmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koʻr-sat-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Koʻrmoq fl. ort. n. ◆ Kitob-larni koʻrsatdi. nsh ◆ Shogird yigit Murodni koʻrsatdi. T. Murod, „Oq ot“ .

2 Namoyish qilmoq; amalda isbotlamoq; bildirmoq. ◆ Bilimdonligini koʻrsatdi. Doʻstligini koʻrsatdi. U[Ahmadjon] meh-natga boʻlgan qobiliyatini ayniqsa kolxozda koʻrsatdi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ . ◆ Bu yigit boshqa hech ishda oʻzini koʻrsatmagan edi, shu ishga qoʻydik, bunda oʻzini koʻrsatdi. A. Qahxor, „Kartina“ .

3 Dalil keltirmoq, aytib yoki namoyish qilib isbotlamoq. ◆ Bahona koʻrsatmoq. Dalil koʻrsatmoq. Sabab koʻrsatmoq. n ◆ Bunga nima vaj koʻrsatasiz? Koʻrdingizmi, koʻrsa-tayotgan vajingizning oʻzi vajga muhtoj. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

4 Nishon bermoq; dalolat, ishora qil-moq, bildirmoq. ◆ Bu narsa koʻrsatadiki, Mirzakarim otam dunyo lazzatini yaxshi tu-shunadilar, yana koʻp vaqt bu lazzatdan bah-ramand boʻlishni istaydilar. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Lekin kechasi koʻringan butun alomatlar dushman shitob bilan cheki-nayotganini koʻrsatar edi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ .

5 Biror ish yoki vazifani bajarish uchun birovning muvofikdigini, munosibligi-ni aytmoq, nomzodini taklif etmoq. ◆ Ara-vakash.. Ioʻlchini chaqirdi: -Katta oyimning yumushlari bor ekan. Menga buyurgan edilar. Ishim zarurligidan sizni koʻrsatdim. Siz uchrashing. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

6 s. t. Adabini, taʼzirini bermoq; oʻch olmoq. ◆ Qachongacha ovozimni boʻgʻadilar; ti-rikman — tinchimayman. Koʻrsataman ular-ga! Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Xaloyiq ol-dida meni beobroʻ qilishning oqibatini sen it qoriga bir koʻrsatib qoʻyay hali! M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

7 "Qilib", "etib" ravishdoshlari bilan birikib, ular boshqargan soʻzdan ang-lashilgan belgi yoki xususiyatga ega ekan-likni isbotlashga, bunga boshqalarni ishontirishga urinmoq maʼnosida ishlatiladi. ◆ Birovni yomon qilib koʻrsatma. Oʻzini bilarmon qilib koʻrsatmoq. n ◆ Galkin oʻzi-ni qoʻy ogʻzidan choʻp olmagan qilib koʻrsatishga intilar edi. K. Yashin, „Hamza“ .

8 Ayrim otlar bilan birikib, shu otlar bildirgan ish-harakat, narsani qilish, namoyon etish maʼnosini bildiradi. ◆ Gʻayrat koʻrsatmoq. Jasorat koʻrsatmoq. Matonat koʻrsatmoq. Taʼsir koʻrsatmoq. Qarshshshk koʻrsatmoq. Gʻamxoʻrlik koʻrsatmoq. Hurmat koʻrsatmoq. m ◆ Gulnorning gʻoyib boʻlishi Yoʻlchiga yashin urgan kabi taʼsir koʻrsatdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ [Aziz-bek:/ Buncha,gik gʻayrat koʻrsatgan fuqarolar-ga rahmat, dunyo turguncha tursinlar! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Bunda, ayniqsa, kash-mirlik darvesh jonbozlik koʻrsatdi. K. Yashin, „Hamza“ .

Jonini koʻziga koʻrsatmoq Qattiq azob bermoq. -Islom, men bu itning vangillashi-ni eshitmoqchiman, jonini koʻziga bir koʻrsa-tib qoʻy, — dedi gʻazabdan koʻzining paxtasi chiqib ketgan Ergash. K. Yashin, Hamza. Ish koʻrsatmoq Biror ish bilan nom qozonmoq, maʼlum-mashhur boʻlmoq. ◆ Hozirgi zamon ish koʻrsatganniki. U. Ismoilov, „Saylanma“ . Yoʻl koʻrsatmoq Yoʻl-yoʻriq tarzidagi fikr ayt-moq, maslahat bermoq. ◆ Yoshlarga yoʻl koʻrsat-moq. yash Kechirim soʻrab, xat yoz, yoʻl koʻrsa-tadi Ergash. "Guldasta" . Kunini koʻrsatmoq Nihoyatda qiyin (ogʻir) arvolga solmoq, adabini bermoq. ◆ Sen shoshmay tur hali.. otamga aytib beraman, kuningni koʻrsata-di. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . Oyogʻi (yoki oyogʻining uchi) bilan koʻrsatmoq Kimsani oʻta mensi-maslik, unga shunday munosabatni bildiradi. ◆ ..u bilgan odamlar yooʻzidan past, yooʻzi-dan yuqori; oʻzidan past odamni oyogʻi bilan koʻrsatar, oʻzidan yuqori odamning esa oyogʻiga yiqilar edi. A. Qahhor, „Sarob“ . Qorasini koʻrsatmaydi Butunlay koʻrinmaydi, koʻri-nish bermaydi, uchrashmaydi. ◆ Bu nima gap, qizim?Aqlli, hushli, kap-katta yigit bir-dan qorasini koʻrsatmay ketsin! Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Antonimlari

КЎРСАТМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Feʼl

koʻrsatmoq

• Turkcha: göstermek, görsetmek

Ruscha _ru

koʻrsatmoq
1 показывать; демонстрировать; ◆ bemorni professorga ~ показать больного профессору; ◆ ish ~ показывать пример работы; ◆ kino ~ демонстрировать кинокартину; ◆ mahorat ~ показывать своё умение (в чем-л.); ◆ namuna ~, oʻrnak ~ показывать пример; подавать пример; sovet tuzumi oʻzining mustahkam hayotchanligini koʻrsatdi советский строй показал свою непреодолимую жизнеспособность;
2 указывать; ◆ yoʻl ~ указывать дорогу; ◆ qoʻlini bigiz qilib ~ указывать пальцем (на кого-что-л.); kompas strelkasi shimolni koʻrsatib turadi стрелка компаса указывает на север; ◆ ishdagi kamchiliklarni ~ указывать на недостатки в работе;
3 оказывать; ◆ yordam ~ оказывать помощь, помогать; ◆ xizmat ~ оказать услугу, услужить; respublikada xizmat koʻrsatgan oʻqituvchi заслуженный учитель республики; ◆ hurmat ~ оказывать уважение; ◆ qarshilik ~ 1) оказывать сопротивление, сопротивляться; 2) чинить препятствия;
4 проявлять, выказывать; ◆ ishda oʻzini ~ проявить себя на работе; ◆ mardlik ~ проявить храбрость; ◆ tashabbus ~ проявить инициативу; ◆ qahramonlik ~ проявить героизм; ◆ gʻayrat ~ проявить энтузиазм;◆ gʻamxoʻrlik ~ проявить заботу (о ком-чём-л.);
5 предъявлять, предоставлять; ◆ hujjat ~ предъявить документ, представить документы; ◆ dalil-isbot ~ представить доказательства;
6 выдвигать, выставлять; ◆ kandidatura ~ выдвинуть (чью-л.) кандидатуру; ◆ majlisga dokladchi ~ выставлять докладчика на собрание; ◆ bahona ~ выставлять причину;
7 свидетельствовать, показывать; bu narsa koʻrsatadiki... это свидетельствует, что...; это свидетельствует о том, что...;
8 задать перцу, показать, проучить; koʻrsataman ularga я им задам перцу, я их проучу, и им покажу;
9 в сочетании с деепр. qilib, etib употребляется в значении выдавать (себя за кого-л.), притворяться, прикидываться (кем-л.); ◆ oʻzini bilarmon qilib ~ выдавать себя за знатока; ◆ oʻzini moʻmin qilib ~ прикидываться тихоней; * qorasini koʻrsatmaydi он не показывается, он не приходит.