Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ku-yov

Aytilishi

Etimologiyasi

KUYOV ' qizining eri (ota—onaga va uning qarin-doshlariga nisbatan)'. [Salimboyvachcha] singlisidan ahvol soʻrab, kuyovning hoʻlini sihdi (Oybek). Bu ot Qadimgi turkiy tildagi 'qizining eri' maʼnosini anglatgan küd || küż otidan -ä qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga ish oti shaklini yasovchi —gü qoʻshimchasini qoʻshib qosil qilingan (ЭСТЯ, III, 45; ПДП, 397; Devon, III, 18; DS, 324: küdägü, küzägü) keyinchalik d || ż undoshi y un — doshiga almashgan (ЭСТЯ, III, 45), soʻngra soʻz oxiridagi ü unlisi talaffuz qilinmay qoʻygan, shuning oqibatida soʻz oxirida g undoshi _v undoshiga almashgan (ССТТН, II, 170), oʻzbek tilida v undoshi taʼsiri bilan ä unlisi â unlisiga almashgan, oʻ unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: ( küd || küż + ä = küżä-) + gü = küżägü > küyägü > küyäg > küyäv >küyâv > kuyâv.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qizning eri (qizning ota-ona-si, aka va opasiga nisbatan). -Yoʻq, oyi, hech nima kerak emas, — ◆ yana muloyim gapirdi qizi, — kuyovingizni joʻnataman, deb char-chadim. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Fotiha oʻqilib, kuyov qayin onaga uzr aytdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Salimboyvachcha ildam-lik bilan ularga yugurdi. Singlisidan ahvol soʻrab, kuyovining qoʻlini siqdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 Endi uylanadigan, uylanayotgan yoki yangi uylangan yigit (oʻz qayligʻiga, xoti-niga nisbatan). ◆ Xonzoda begim hozir yigir-ma yoshdalar.. shu vaqtgacha munosib kuyov uch-ramay, dogʻda edik. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ . ◆ Sen hali dengizni koʻrganing yoʻq, qizim! Xudo xohlasa, kuyoving bilan birga koʻrasan. A. Qahhor, „Xotinlar“ . ◆ Bular kelin bilan kuyov boʻlsa kerak. S. A\mad, „Yulduz“ .

3 Yangi uylangan yigitga qarindosh-urugʻ yoki yaqin kishilarining murojaat shakli. ◆ Toʻladan kelgan, xushfeʼl Karimovich ham dastlabki kundan boshlab unga yoqib qolgan edi. -Kuyov, ishlar qalay? — soʻradi u, stoli ustidagi yarqirab turgan oynada qizil qa^shmni oʻynab. Mirmuhsin, „Umid“ .

Ich kuyov q. ichkuyov.

Sinonimlari

Antonimlari

КУЁВ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

kuyov
1 зять (муж дочери по отношению её родителей или муж младшей сестры по отношению её старших братьев или сестёр); ◆ Yoʻq, oyi, hech nima kerak emas, - yana muloyim gapirdi qizi - ~ingizni joʻnataman deb charchadim (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») - Нет, мама, ничего не нужно, - кротко ответила дочь, - я устала повторять, что отправлю зятя; ◆ ich ~ зять, живущий в доме тестя и тёщи;
2 жених; ◆ u ~ga oʻxshab yasanibdi он нарядился, как жених;
3 молодой, молодой муж; ◆ Sen hali dengizni koʻrganing yoʻq, qizim! Xudo xohlasa, ~ing bilan birga koʻrasan (А. Ќаћћор, «Хотинлар») Ты ещё не видела моря, дочь моя! Даст бог, посмотришь вместе со своим молодым мужем.

kuyov