oʻlaroq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻ-la-roq

Etimologiyasi

OʻLAROQ 'boʻlgani holda' (kitobiy, oz ishlatila-di). Bu yerda yer islohotining foydasiga oʻ l a r o h birmuncha soʻzlar boʻlib oʻtdi (Abdulla Qahhor). Bu soʻz 'voqelikka aylan-’ maʼnosini anglatuvchi bol- feʼli-ning ol- shaklidan (bol- > vol- > ol-) sifatdosh yasovchi -(a)r qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan shak-liga -aq yuklamasini qoʻshib tuzilgan yordamchi soʻz boʻ— lib, keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unli — siga, q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan:

(ol— + ar = olar) + aq > olärâq.

oʻddf ’tez va yoppasiga oʻlimga olib keladigan

kasallik va shuning oqibati’. Bulturgi oʻ l a t d a eng sarxil hoʻylarimiz nobud boʻlib ketdi. Bu ot 'hayotdan mahrum boʻl-’ maʼnosini anglatgan öl- feʼli -dan -(ä)t qoʻshimchasi bilan eski oʻzbek tilida yasalgan (ЭСТЯ, I, 527); keyinchalik ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: öl—I- ät = ölät > olät.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

kt. Gapda oʻzidan oldingi soʻz yoki ibora maʼnosini taʼkidlash va uni gapning keyingi boʻlagi bilan bogʻlash uchun qoʻllanadigan soʻz. ◆ U \ Yusufbek hoji} birin-chi martaba oʻlaroq oʻzining ichki kasalini Normuhammad qushbegiga ochdi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar. ◆ Bu yerda yer islohotining foy-dasiga oʻlaroq birmuncha soʻzlar boʻlib oʻtdi. A. Qahhor, Sarob.

Antonimlari

ЎЛАРОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻlaroq
книжн. будучи, являясь, как, в качестве; ◆ birinchi oʻlaroq первым, будучи первым; ◆ ulugʻ rus olimi A. S. Popov radioni birinchi oʻlaroq kashf etdi великий русский учёный А. С. Попов (первым) изобрёл радио; ◆ bir-biridan farqli oʻlaroq будучи отличными друг от друга; ◆ fabrikaning direktori oʻlaroq являясь директором фабрики; ◆ dialektik materializm metafizikaga qarshi oʻlaroq tabiat hodisalarini bir-biriga bogʻliq holda toʻxtovsiz rivojlanishda olib qaraydi в противоположность метафизике диалектический материализм рассматривает явления природы в их взаимосвязи, в их непрестанном развитии.