oʻpirmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻ-pir-moq

Etimologiyasi

OʻPIR- ’tez va chuqur oʻyib yubor-’. Suv toʻgʻon os— tini oʻ p i r i b tashlabd i. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’ich tomonga tortil-’ maʼnosini ang — latgan op- feʼliga (Devon, I, 183) -ur orttirma qoʻshim-chasini qoʻshib hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 466); oʻzbek ti — lida ikkinchi boʻgʻindagi u unlisi i unlisiga almashgan: op- + ur = opur- > opir-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oʻyib, buzib yubormoq; maʼlum qismini uchirib yoki oqizib, yulib ketmoq; yemirmoq. ◆ Suv toʻgʻonni oʻpirib yubor-di. n ◆ Daryo qaynar, toshar, koʻpirar, Toʻnka ostin yalab oʻpirar. "Mushtum". ◆ Ergash toʻp snaryadi oʻpirgan chuqurga tushib yotdi. H. Gʻulom, Toshkentliklar. ◆ Toʻp oʻqlari qalaning peshtoqlarini oʻpirib tushsa ham, qala ustiga oʻrmalab chiquvchi azamat boʻlmadi. J. Sharipov, Xorazm.

2 koʻchma Koʻp qismini yoki butunlay oʻzi-ni yoʻq qilmoq; oʻmarmoq, oʻzlashtirmoq. ◆ Xirmondagi bugʻdoyni oʻpirib yuborishibdi. yash Butun boshli qurilishning bir yogʻini oʻpi-rib olgan Vladimir Chekmarov, qarasa boʻl-maydigan, iliq-issigʻida oʻzini panaga ol-moqchi boʻldi. "Mushtum". ◆ Dadaxoʻjayev bir yilgina ishlaganda, kolxozning butun mol-mulkini oʻpirishi turgan gap edi. Gazetadan.

Antonimlari

ЎПИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻpirmoq
1 проваливать, обваливать, обрушивать, разрушать; подтачивать;
2 промывать, прорывать (напр. плотину);
3 перен. проваливать, разваливать, приводить в упадок, доводить до развала; ◆ ishni oʻpirmoq провалить дело;
4 перен. хапнуть, заграбастать.