oʻrda

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻr-da

Etimologiyasi

OʻRDA 'hukmdorning qarorgohi’. Qoʻhon yuni oʻ r -d a s i muzerga aylantirilgan. Bu ot qadimgi turkiy tilda 'tepaga harakatlan-’ maʼnosini anglatgan or— feʼlining -(u)t ortgirma qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan shaklidan -u qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 472); keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaf — fuz qilinmay qoʻygan; t undoshi r undoshining taʼsi — rida jarangli eshiga, soʻz oxiridagi u unlisi ä unli — siga almashgan: (or- = ut = orut—) + u = orutu > ortu > ordu > ordä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

tar. 1 Turkiy va moʻgʻul xalqlari-da hukmdor, xon qarorgohi, qalʼa. ◆ Yusufbek hoji boshliq yeru koʻkka sigʻmagan muzaffar xalq oʻrda tevaragini qurshab tushdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Mullajon yoshligida Qoʻqon xoni oʻrdasi oldidagi kazarma may-donida otda mashq qilayotgan soldatlarni koʻrib, soldat boʻlishni orzu.. qilardi. A. Rahmat, „Ellik bir bahodir“ .

2 Qoʻshin qarorgohi, lashkargoh. ◆ Harbiy harakatlar vaqtida oʻrda atrofi xandaq bilan oʻralgan. "OʻzME" .

Oltin Oʻrda 13-asrning 40-yillaridan 16-asr boshlarigacha mavjud boʻlgan, poy-taxti turli davrlarda turli shaharlarda joylashgan, asosan turkiy va moʻgʻul koʻch-manchi qabilalari ittifoqidan iborat yirik davlat.

Antonimlari

ЎРДА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻrda
ист.
1 орда (в тюрко-монгольских феодальных государствах средневековья - ставка, резиденция или местопребывание правителя государства);
2 гарем падишаха, хана или высокопоставленного лица; * Oltin Oʻrda ист. Золотая Орда.