oʻylamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻy-la-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Fikr -mulohaza yuritmoq; fikrlamoq. ◆ Oʻylab tuzilgan reja. Koʻp oʻyla, oz soʻzla. Maqol. ◆ Oʻylamay qilingan ish — boshga keltirar tashvish. Maqol. n U ◆ har qancha oʻylasa-da, Asqar aka haqida yomon fikrga botinolmas edi. N. Fozilov, Diydor. ◆ Tokaygacha shu kepatada yurasan, bolam, axir menga ham jon kerak, oʻylasang boʻlmaydimi? E. Raimov, „Ajab qishloq“ .

2 Xayolidan kechmoq (kechirmoq), xayol qil-moq. U ◆ baʼzan oʻgʻlining sogʻ-salomat jangdan qaytishini tilab.. yurtda tinchlik boʻlsa, umri boqiy binolar qurib berishini oʻylar-di. Mirmuhsin, Meʼmor. ◆ "Ikki qoʻllab qan-day terar ekan-a" ? deb oʻylayman ichimda. E. Raimov, Ajab qishloq.

3 Yodga olmoq, esga keltirmoq; xotir-lamoq. ◆ Lekin men boyagi yigitni oʻylab, yura-gim ezilib ketyapti. P. Qodirov, Qora koʻz-lar. ◆ Aksincha, har kuni ming yashab, quvnab, Sen qilgan ishlarni oʻylayman, oʻgʻlim. Gʻay-ratiy. ◆ Har kuni dadamni bir oʻylab qoʻyaman. E. Raimov, „Ajab qishloq“ .

4 Biror kimsa yoki narsa manfaati yuza-sidan ish tutmoq; shuning dardida boʻlmoq. ◆ El-yurt tinchligini oʻylamoq. n ◆ Sut sogʻuv-chi ham, eng avvalo, inson sogʻligʻini oʻylaydi. Gazetadan . ◆ Koʻzim ochiqligida qizimning toʻ-yini koʻray, deb oʻzimni oʻylabman-u, bu toʻy-dan keyin Nasiba nima boʻlishini oʻylamab-man. A. Qahhor, Ogʻriq tishlar. ◆ Oʻzingiz bi-lasiz, Usmon aka.. biz iqtisodchimiz, daro-madni koʻp oʻylaymiz. P. Qodirov, Qora koʻz-lar.

5 Xayol qilmoq, taxmin qilmoq, ..deb hi-soblamoq, tushunmoq. ◆ Bu ishga rahbarlik qilsangiz, men oʻylayman, yana bir xayrli ish-ni yuzaga chiqargan boʻlasiz. Mirmuhsin, Meʼmor. ◆ Mening doʻqimdan keyin Odil qizlar-ga xat yozmaydi, deb oʻylaysizmi? S. Zun-nunova, Yangi direktor. ◆ Zaynab siz oʻylagan kelinlardan emas.. xudoga shukur, aql-hushi joyida. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

Qadamni oʻylab bosmoq Fikr-mulohaza bilan, har tomonini oʻylab ish tutmoq. ◆ Men sizga yomonlikni ravo koʻrmayman. Qadamin-gizni oʻylab bosing, u ka! S. Anorboyev, Oqsoy. ◆ Adashish yomon narsa. Adashib qolmaslik uchun esa qadamni oʻylab bosish kerak. Gazetadan.

</a>ZchD ¹⁴²

Antonimlari

ЎЙЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻylamoq
1 думать, размышлять, мыслить; koʻp oʻyla, oz soʻzla посл. больше думай, меньше говори; ◆ oʻy oʻylamoq думать (думу); ◆ plan ustida oʻylamoq думать о плане; uzoq oʻylagadan keyin или oʻylab-oʻylab после долгого размышления; после долгого раздумья; koʻp (или uzoq) oʻylamasdan недолго думая; oʻylab boqmoq, oʻylab koʻrmoq подумать, обдумать; oʻzingiz oʻylab koʻring подумайте сами; oʻylab topmoq додуматься; найти в результате раздумья; oʻylab chiqarmoq выдумывать, сочинять; изобретать; kechasi bilan oʻylab chiqdim я всю ночь думал; oʻylab oʻtirmoq размышлять; oʻylab oʻtirishga vaqt yoʻq на размышление нет времени, думать некогда; oʻylab qolmoq призадуматься; oʻylab qoʻymoq 1) подумать; 2) обдумать, продумать; oldindan oʻylab qoʻymoq заблаговременно обдумать; oʻylasam, gapingiz toʻgʻri ekan я подумал, и, оказывается, вы правы; когда я подумал, то пришёл к выводу, что вы правы; ◆ doʻppini yerga qoʻyib oʻylamoq (букв. думать, положив тюбетейку на пол) хорошенько подумать, как следует обдумать; avval oʻyla, soʻngra soʻyla погов. сначала подумай, потом говори; oʻylamagan oʻkinar посл. кто не подумал, тот будет каяться; oʻylamay qilingan ish boshga keltirar tashvish посл. опрометчивый поступок навлечёт беду; bugunni oʻylama, ertani oʻyla погов. не думай о сегодняшнем дне, а думай о завтрашнем; imorat qilgan kishi oʻlishini oʻylamaydi посл. тот, кто строит здание, не думает о своей смерти (т. е. он строит, имея в виду не только себя, но и потомков);
2 думать, считать полагать; предполагать; ish ular oʻylagandek boʻlib chiqmadi дело обернулось не так, как они предполагали; u oʻzini juda aqlli deb oʻylaydi он мнит себя очень умным;
3 намереваться, иметь намарение;
4 заботиться, думать (о ком-чем-л.).