Oʻzbekcha (uz)
tahrirlash

Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash

of-tob

Aytilishi tahrirlash

Etimologiyasi tahrirlash

OFTOB Bu tojikcha ot 'quyosh' maʼnosini anglatadi (ПРС, 31; ТжРС, 291; OʻTIL, I, 550). Bu ot tarkibidagi tob kismi 'issiqlik', 'alanga', 'olov' maʼnosini anglatishi aniq (ТжРС, 395: tob III), lekin of qismini aniq izohlab boʻlmadi. ТжРСda ob oti izoxdangan maqola ichida obu tob oti keltiripib (279), yarqirash', 'gullab-yashnash' maʼnolarini anglatishi aytilgan, lekin shu izoxdar asosida of qismini 'suv' maʼnosini anglatadigan ob otiga bogʻlash kaltis.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. quyosh; quyosh nuri

Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash

Maʼnosi tahrirlash

1

Quyosh, kun. ◆ Odamning yuzi oftobdan issiq. Maqol . m ◆ Oftob chiqdi olamga, Yugurib bordim xolamga. "Folklor" . ◆ Palataga kir-dik. Shu payt oftob yana bulut ostiga kirdi-yu, palatani shom qorongʻiligi bosdi. A. Qahhor, „Ming bir jon“ .
Oftobi olamtob q. olamtob.

2 Quyosh tarqatayotgan nur; quyosh harora-ti. ◆ Tanasi ikki katta qulochga sigʻmaydigan bir tup sada tevarakka tangaday oftob tushirmaydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Ustidagi gimnastyorkasi yomgʻirda yuvilib, oftobda oʻngib, oqarib ketgan edi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Ayam meni bundaqa oftobda jizgʻinak boʻlish uchun tuqqan emas. Oybek, „O“ .v. shabadalar.

Oftob urmoq Oftob haroratidan kasal boʻlmoq.

3 Quyosh nuri tushib turgan, quyosh isitib turgan joy. ◆ Oftobda isinmoq. Tekinga mu-shuk ham oftobga chiqmaydi. Maqol . n ◆ Umrida qarmoq ushlamagan cho.iar oftobda oʻtirib, toʻryamashga tushishdi. A. Muxtor, „Qo-raqalpoq qissasi“ . ◆ Koʻm-koʻk barg/iap orasida tizshshb, gʻuch-gʻuch boʻlib, oftobda sadafdek yarqirab turgan tutni koʻrib, juvonning ham ogʻzi suv ochdi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chirok-lari“ .

4 koʻchma Yorituvchi, yangilik kirituvchi, oʻzgartiruvchi. ◆ Sizga oʻxshagan ayomarimizning har biri qora kun ichida yotgan minglabxotin-qizlarimizning roʻzgʻoriga oftob boʻlib kirib borishyapti. S. Zunnunova, „Olov“ .

(Orqasiga) oftob tegdi Yorugʻlikka, roʻsh-nolikka chiqdi; ishi yurishib ketdi. ◆ Mana endi mirzam otsiiq qilib, oʻrdadan biror ish topib bersalar, taqsirimga ham oftob tegsa ajab amaye. A. Qodiriy. Mehrobdan chayon.

Sinonimlari tahrirlash

Antonimlari tahrirlash

ОФТОБ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari tahrirlash

Ruscha ru

oftob
солнце; // солнечный; ◆ oftobda isinmoq греться на солнце; ◆ oftob urish тепловой удар; ◆ oftob olamtob солнце, озаряющее мир; ◆ odamning yuzi oftobdan issiq посл. человеческое лицо жарче (или прекраснее) солнца; tekinga (или bekorga) ◆ mushuk ham oftobga chiqmaydi посл. даром и кошка не выйдет на солнце; ◆ bunga mushuk oftobga chiqmaydi за это и кошка не захочет выйти на солнце (т. е. вы так мало даёте, платите); игра не стоит свеч; ◆ oftob chiqdi солнце взошло; ◆ oftob oʻchdi солнце закрылось, солнце зашло за тучу; ◆ 

  • lolaqizgʻaldoq oftobi весеннее яркое солнце, на котором дети легко могут получить тепловой удар; ◆ (orqasiga) oftob tegdi ему повезло, ему улыбнулось счастье.