olampanoh

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

o-lam-pa-noh

Etimologiyasi

OLAMPANOH Bu sifat 'butun borliq' maʼnosini anglatadigan arabcha olam otiga (ARS, 534) 'himoya qil-' maʼnosini anglatadigan tojikcha panohidan feʼlining panoh hozirgi zamon asosini (ТжРС, 297) qoʻshib hosil qilingan; 'olamni oʻz himoyasiga oluvchi' maʼnosini anglatadi; oʻgmishda xukmdorlarni ulugʻlab aytiladigan maqtov tarzida ishlatilgan (OʻTIL, I, 530).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[a. + f. - olam

panohi, olamni saqlovchi] esk. Podshohlar, xonlar epiteti. ◆ Oʻzustozini bilmagan bu be-padar, olampanohning ham betlariga oyoq qoʻyishdan toymay, ustozining qiblagohi uchun muvofiq koʻrilgan qizini yoʻldan ozdirib, bu kun kechasi uni qochirib, mening hovlimga olib keldi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . -Olam-panoh.. — Hofiz Koʻykiy shohga qimtinibgina murojaat qildi. X. Sultonov, Bir oqshom ertagi.

Antonimlari

ОЛАМПАНОҲ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

olampanoh
покровитель мира (эпитет шахов, ханов).