Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

poy

Aytilishi

Etimologiyasi

POY ^ot ПРСda ham, ТжРСda ham po va poy shakllarvda keltiril™, (ПРС. 85; T*RS, 308,309); ,sos„y dsb 'oyok' "a„os„ ™ oʻzbek tiliga bu ot poy shaklida olingan; 'juft narsaning bir toqasi' maʼnosini anglatish uchun ishlatiladi (OʻTIL, I, 595).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. پای — oyoq; tovon; etak

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1

esk. kt. ayn. oyoq 1. ◆ Pirnazar polvon qiziga bir elandi-yu, boshini chetga burdi. Ota yuzini ters burgach, Yorqinoy battar ezildi, endi u dadasining poyini quchoqlab yigʻladi. R. Rah-mon, „Mehr koʻzda“ . ◆ Poyiga yiqilib: -Momo-qiz, men senga nima yomonlik qilib edim, — deyman/T. Murod, „Yulduzlar mangu yonadi“ .

Poyi piyoda Yayov yurib; yayov, ot-ulovsiz. ◆ Mashhur hofiz va mashhur oʻyinchi chol oʻn kilometr masofadagi Urganchgacha poyi piyoda yoʻl oladilar. M. Qoʻshjonov, „Diydor“ . ◆ Shopur bu shahardan chiqib, poyi piyoda kallasi oqqan yoqqa ketib borayotib edi. "Bahrom va Gulandom" . ◆ Ular koʻchaga chiqib, uy oldidagi uzun yoʻlakdan poyi piyoda odimlasha bosh-lashdi. O. Muxtor, „Egilgan bosh“ .

2 (egalik va oʻ.-n. k. affiksi bilan) Birovning ixtiyorida, qoʻlida yoki oyogʻi ostida. ◆ Lekin aslo qshsha armon, Armon qilma, gul jamol, Poyingdadir yorugʻ jahon, Keng jahonga nazar sol. H. Sharipov .

3 Biror narsaning quyi qismi, tagi, etagi. ◆ Ulugʻ shoir haykali poyiga mehr-muhabbat va chuqur ehtirom ramzi sifati-da gullar qoʻyilmoqda. Gazetadan . ◆ Faqatdaryo labi gezarib, Yopib yotar togʻning poyini. U. Qoʻchqor, „Hayajonga koʻmilgan dunyo“ . ◆ Sahnayu minbar poyida ijod ahli bilan uchrashuvga talpinib kelgan kishilar.. Gazetadan .

Xoki poy Oyoq ostidagi tuproq. ◆ Narzining iziga tushgim kelaverdi. Uning xoki poyini topib, koʻzimga surtsam. N. Safarov, „Olovli izlar“ . ◆ Oʻgʻli borning egalidir qalʼasi, Xoki poyin surtar mendek enasi. "Erali va She-rali" .

4 Juft holda ishlatiladigan narsaning har biri, bir toqasi (asosan poyabzal ha-qida, odatda "bir" soʻzi bilan ishlatiladi). ◆ [Bir] poyi yoʻq etik. Mahsining bir poyi. m ◆ Uning bir poy paytavasi osiliv, yurish-ga xalaqit berardi. S. Karomatov, „Oltin kum“ . ◆ Ochil Sharopov oʻgirilib, poygakdagi poy-abzallar ichidan bir poy kavushni olib koʻr-satdi. Sh. Xolmirzayev, „Soʻnmas oʻt“ . ◆ Nozima dahlizda yotgan bir poy tuflisiga koʻzi tushdi. "Yoshlik" .

Sinonimlari

Antonimlari

ПОЙ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

poy
1 один из парных предметов; ◆ bir poy etik один из сапог;◆ kalishning bir poyi yoʻq нет одной галоши; ◆ bir poy xoʻkiz один из быков парной упряжи;
2 уст. нога; ноги; ◆ poyi piyoda пешком; ◆ poyiga bosh qoʻymoq припасть к ногам (напр., с просьбой);
3 (с притяжательными и падежными аффиксами); ◆ poyingda в твоём распоряжении, в твоей воле; у тебя под ногами; ◆ Armon qilma, gul jamol, Poyingdadir yorugʻ jahon (H. Sharipov) Не сетуй, красавица, В твоем распоряжении светлый мир.

poy