qaysiki

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qay-si-ki

Etimologiyasi

QAYSIKI 'maʼlum bir'. Q a y s i k i hishloh-ha tushar otidan, elni yigib, vohif etar zotidan (Muqimiy). Bu soʻz qaysi soʻroq olmoshi bilan -ki taʼ-kid yuklamasining qoʻshilishidan yuzaga kelgan. Qadimgi turkiy tilda bu yuklama oʻzi oʻsib chiqqan kim olmoshi shaklida ayrim yozilgan (ДС, 307: kim 3: ne teg kim ti-lädi — 'nimani ki tilagan boʻlsa'); keyinchalik kim soʻ-zi oxiridagi m undoshi talaffuz qilinmay, bu yuklama-ning —ki shakli yuzaga kelgan va u oʻzi taalluqli soʻzga qoʻshib yoziladigan boʻlgan. Asli bu yuklamani chiziqcha orqali yozish toʻgʻri: k i m — k i vafo hilsa, .. kabi. Shu nuqtayi nazardan qaysiki soʻzini asli qaysi-ki tar — zida yozish toʻgʻri: senga-ki, hizimga-ki gapim oʻtmagandan keyin .. soʻzlarida -ki yuklamasi chiziqcha bilan yozilgani kabi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 bogʻl. Bosh gapdagi biror otni (koʻpincha egani) aniqlab keladigan ergash gapni bosh gapga bogʻlash uchun xizmat qiladi. ◆ Beshkapa qishlogʻidagi birdan-bir ayol, qaysiki yuz protsent tushunmagan.. Toʻ-faniso Meliyeva qishloqning otidan norozi boʻlib shunday degan edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

2 kam qoʻll. ayn. qaysi 1. ◆ Qaysiki qishloq-qa tushar otidin, Elni yigʻib, voqif etar zotidin. Muqimiy .

Antonimlari

ҚАЙСИКИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qaysiki
союз присоед.
который.