Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qi-yin

Aytilishi

Etimologiyasi

QIYIN 'osonlik bilan bajarib boʻlmaydigan, koʻp mehnat, kuch, mablagʻ, vaqt talab qiladigan'. Bu top-shirigʻingizni bajarish j u d a h i y i n. DSning 442— betida qïyït soʻziga berilgan izohdan (mn.ch. na —t ot qïyïn) maʼlum boʻladiki, qadimgi turkiy tilda ' mashaqqat', ' qiyinchilik' maʼnosini anglatgan qïy oti mavjud boʻlgan, qïyïn soʻzi ana shu qïy otiga ' birlik' maʼnosini ifodalovchi — (ï)n qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ДС, 441: qïyïn 'nakazaniye, kara; mucheniye, pïtka'); keyinchalik oʻzbek tilida ï un — lilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: qïy + ïn = qïyïn > qiyin. Maʼno taraqqiyoti natijasida bu ot keyinchalik sifatga koʻchgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qiyinchilik bilan amalga oshadigan, koʻp kuch, mehnat va sh.k. talab qiladigan; sermashaqqat, mashaqqatli; zid. oson. ◆ Qiyin ish. Qiyin masala. Qiyin vazi-fa. sht Sanat turlarining ichida eng qiyi-ni — rassomchilik. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Mulla Fazliddin yosh podshohning amri bilan Buratogʻning chiqish qiyin boʻlgan xush-manzara bir qoyatoshi ustiga kichkina huj-ra qurgan. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .

2 Ogʻirchilik, qiyinchilik bilan bogʻliq boʻlgan; ogʻir, mushkul. ◆ Qiyin sharoit. Qiyin ahvol. m ◆ Qaraboʻtirsak —uyat boʻladi, xalq.. qiyin kunimda asqatmadi, deydi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Musofirchilik qiyin, bola-chaqani sogʻinadi kishi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ -Bola faqirga qiyin boʻldi, — dedi Jonizoq oqsoqol Oysuluv suzib kelgan ovqatni yeyayotib. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

3 kesim vazifasida. Mahol, amrimahol. ◆ Qorongʻida kim ekanini bilish qiyin. Kasalning kelishi oson, ketishi qiyin. Maqol . m U ◆ zamonda, oʻgʻlim, bizga oʻxshagan odamlarning toʻrt tanga orttirishi qiyin edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Buning ustiga, suyagi meh-natda qotgan ayolning nozik qomat, xipcha bel boʻlishi qiyin albatta. M. Xayrullayev, „Tilla marjoy“ . ◆ Duduq odamning gapirishi qi-yin, ammo uning gapini tushunish undan ham qiyin. F. Musajonov, „Himmat“ .

4 kam qoʻll. ayn. qiyinchilik. ◆ Qizniki qiyin bilan bitar, Ugʻilniki oʻyin bilan bitar. Maqol .

Sinonimlari

Antonimlari

oson

Tarjimalari

qiyin

Turkcha:kıyın

Ruscha _ru

qiyin
трудный, затруднительный, сложный; // трудно, затруднительно; ◆ qiyin vazifa сложное задание; сложная задача; ◆ qiyin savol трудный (сложный) вопрос; ◆ qiyin ahvol трудное (затруднительное) положение; ◆ talaffuzi qiyin tovushlar трудно произносимые звуки; ◆ bunga ishonish qiyin этому трудно поверить; ◆ bu tovda chiqish qiyin подъём на эту гору труден; ◆ sizga ham qiyin и вам трудно.

qiyin