qiytiq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qiy-tiq

Etimologiyasi

QIYTIQ ' matoni bichganda chiqadigan qingʻir-qiyshiq parchalar'. Latta, kimxob toʻn bichdim, h i y t i gʻ i menga tegmadi (Muzayyana Alaviya). Bu soʻz eski oʻzbek tilida 'yotiq holatda kes-' maʼnosini anglatuvchi qïy— feʼlining kuchaitirish maʼnosini ifodalovchi -(ï)t qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shaklidan — (ï)q qoʻshimchasi bilan yasalgan; qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin ikkinchi boʻgʻindagi tor unli ta— laffuz qilinmay qoʻygan, ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (qïy— + ït = qïyït) + ïq = qïyïtïq > qïytïq > qiytiq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qiyqim, qiyindi, qiytiq. Latta, kimxob toʻn bichdim, Qiytigʻi menga tegmadi. M. Alaviya.

2 Paykal, taxta, pol chetida qolgan boʻl-tak, tumorcha (yer haqida). ◆ Bu yerda, bir gek-tarcha keladigan shu qiytiq tepada, gʻoʻza qiygʻos gullabdi. Y. Shamsharov, „Yengish“ .

3 koʻchma s.t. Chala yoki qingʻir ish, kam-chilik, nuqson. ◆ Toʻgʻri soʻzdan nuqson, qiytiq topishni kasb qilib olgan bu Sodiqov hech bir man tortmay, jamoatchilik yuziga oyoq tirab kelyapti. Gazetadan .

Antonimlari

ҚИЙТИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qiytiq
1 = qiyqim;
2 перен. разг. нечестное дело; порок, порочность; ◆ toʻgʻri ishdan qiytiq axtarmoq искать порок там, где его нет; подкапываться;
3 перекос, косой срез (в материи).