qizgʻin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qiz-gʻin

Etimologiyasi

QIZGʻIN 'oʻta issiq', 'kuydiruvchi’, 'joʻshqin'. Q i z gʻ i n qum ostidan yangigina keltirilgan toʻrt dona koʻmach ishtahalarni oʻziga tortar edi (Sadrid-din Ayniy). Bu sifat qadimgi turkiy tildagi 'harora-ti koʻtaril—¹ maʼnosini anglatgan qïzï— feʼlining kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi —gʻï qoʻshimchasi bi— lan hosil qilingan shaklidan eski oʻzbek tilida —n qoʻ— shimchasi bilan yasalgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan, ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (qïzï- + gʻï = qïzïgʻï-) + n = qïzïgʻïn > qïzgʻïn > qizgʻin.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qizib turgan, qizigan; ha-roratli, issiq; qaynoq. Saratonning qiz-gʻin quyoshi. n ◆ Qizgʻin qum.. ostidan yangi-gina keltirilgan toʻrt dona koʻmach ishta-halarni oʻziga tortar edi. S. Ayniy, „Qul-lar“ . ◆ Sobir yuzini uning oʻtday qizgʻin yuziga sal tegizib, shivirladi. Oybek, „O“ .v. sha-badalar.

2 Joʻsh oʻrgan, joʻshga kelgan; avjiga chiqqan; jonli, joʻshqin. ◆ Qizgʻin ish. Qiz-gʻin kurash. Qizgʻin suhbat. Qizgʻin munoza-ra. Gʻoʻza parvarishining qizgʻin pallasi. Oʻrim-yigʻim qizgʻin davom etmoqda. yat Hozir paxta uchun kurash yanada qizgʻin tuye oldi. Na-zarmat, „Joʻrlar baland sayraydi“ .

3 Chinakamiga va kuchli tarzda, chin dildan. ◆ Qizgʻin salom. Qizgʻin tabriklar. m Biz keksalarning orzu-istaklarini qiz-gʻin quvvatlaymiz. N. Safarov, Olovli iz-lar. ◆ Er-xotin bir-birlarini hech qachon oʻsha kundagiday qizgʻin suymagan boʻlsalar kerak. E. Aʼzamov, „Javob“ .

Antonimlari

ҚИЗҒИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qizgʻin
1 горячий, нагретый; ◆ saratonning qizgʻin quyoshi жаркое солнце знойного лета; ◆ qizgʻin qum горячий песок;
2 перен. горячий; кипучий, оживлённый; бурный; // горячо, оживлённо, бурно; ◆ qizgʻin majlis бурное собрание; ◆ qizgʻin munozara горячий спор; ◆ qizgʻin salom горячий привет; ◆ qizgʻin suhbat оживлённая беседа;
3 энергичный; // энергично.