Oʻzbekcha (uz)

Sandal I

 
Xuddi shu nomdagi ko'lda "Sandal" lageri. Kondopoga tumani, Kareliya, Rossiya

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

san-dal

Aytilishi

Etimologiyasi

[ arab. hind. + fors. — kursi, stol ]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Oʻrta Osiyo, Yaqin Sharq mamlakatlari va Yaponiyada maʼlum bir joyni isitish uchun moʻljallangan manqal; xonaning oʻrtasiga yoki chekkaroq yeriga chor-burchak chuqurchaga oʻrnatilgan, ustiga koʻrpa yopilib, atrofiga koʻrpachalar toʻshalgan xontaxtadan iborat boʻlib, ichiga saksovul yoki koʻmir choʻgʻi solinadi; tancha (qish sovugʻida sandalga oyoq-qoʻlni tiqib isiniladi, boshqa paytda ustiga dasturxon yozib, undan stol sifatida foydalaniladi). ◆ Kelinchak xokandozda choʻgʻ keltirib, sandal chuqurchasiga soldi va ustiga yangi quroq koʻrpani yopdi. Gazetadan. ◆ Bu uydagi sandal atrofiga shohi va atlas koʻrpachalar toʻshalgan, katta-katta parqu yostiqlar qoʻyilgan. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari.“ ◆ Undoq boʻlsa, olib kiringlar, sandalda isinsin, taom beringlar. Mirmuhsin, „Meʼmor.“

Sandal II

 
Sandal daraxti

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

san-dal

Aytilishi

Etimologiyasi

[ yunon – sandalon; arab. fors. – sansk ]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

bot. Nihoyatda xushboʻy, efir moyiga boy, doimiy yashil koʻp yillik daraxt (boʻyoq va xushboʻy efir moylari olishda foydalaniladi). ◆ Ancha tuzalib, yoʻlga chiqib ketayotgan Meʼmor, Hojitabib bergan sandal yogʻochidan yasalgan asoga tiralib, xotini bilan birlahza gaplashib qoldi. Mirmuhsin, „Meʼmor.“ ◆ Xushboʻy sandal daraxtidan ishlangan miz ustida Navoiydan kelgan oltin bogʻichli xat turardi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar.“

Sandal III

 
Ayollar sandallari - "Tarangire" milliy bog'idagi "datoga" qabilasi, Tanzaniya
 
yana sandal fotosurati (Quddus yaqinida olingan)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

san-dal

Aytilishi

Etimologiyasi

[ yunon – sandalion arab. fors. — kavushning bir turi]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Poshnasiz yozgi yengil oyoq kiyimi; sandalet, shippak. ◆ U oyogʻiga doim yengil sandal kiyib yuradi. A. Majidiy, „Injiq ziyoratchi.“ ◆ Uyda oyoq kiyimi bir necha par — chuvak, mahsi, sandal, kalish, tuflilar. Gʻ. Gʻulom

Sinonimlari

Antonimlari

САНДАЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

sandal

1. сандал (низкий квадратный столик, который ставится над углублением в земляном полу с горячими углями и сверху накрывается одеялом; служит для согревания рук и ног зимой и для согревания ног ночью во время сна; сандалом называют также всё сооружение - столик, яму, одеяло); ◆ sandalda oʻtirmoq сесть к сандалу.
2. дерево (вечнозелёное тропическое дерево с ароматической, богатой эфирными маслами древесиной); ◆ Гунашарман подбросил в огонь сухие ветви карникары ― дерева, цветы которого лишены запаха, и кору сандала, чей душистый аромат стесняет дыхание;
3. сандалии (открытая лёгкая обувь, подошва которой (часто без каблуков), закрепляется на ноге ремешками или верёвками. Следует отличать от сандалет, имеющих закрытый носок и задник);

Turkcha (tr)

sandal

qayiq