sevikli

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

se-vik-li

Etimologiyasi

SEVIKLI ' koʻngil qoʻygan'. Zebo sevikli-s i n i n g xayoli bilangina yashashni istamas, unga sevimli boʻlish va sevishgina kifoya emas edi (Shuh-rat). Bu sifat asli 'muhabbat bogʻla-', 'yoqtir-' maʼ-nosini anglatgan sev- feʼlidan qadimgi turkiy tilda —(i)g qushimchasi bilan yasalgan otga —lig qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan (ДС, 497: sevig 2; seviglig); keyinchalik birinchi g undoshi k undoshiga almashgan, —lig qoʻshim— chasi tarkibidagi g undoshi y undoshiga almashib, bo-ra-bora talaffuz qilinmay qoʻygan: (sev- + ig = sevig) + lig = seviglig > seviklik > sevikliy > sevikli. Bu sifat suyukli shaklida ham ishlatiladi.

Qadimgi turkiy tilda ' sevikli' maʼnosini ang— latuvchi sevig soʻzi qatorida sevüg soʻzi ham mavjud boʻlgan (ДС, 498). Devonda bu soʻz sevük shaklida ham kelti-rilgan (I, 370). 'Sevgi' maʼnosini qadimgi turkiy til-da sevig (ДС, 497), sevüglük (ДС, 498), sevüklük (Devon, II, 199) soʻzlari anglatgan, demak, sevgi soʻzi keyinchalik oʻzbek tilida yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 ayn. sevgili !. ◆ Shu kelish-gan, xushbichim, bashang kiyingan yigit, na-zarida, xuddi sevikli Xoldorbekka oʻxshab ketdi. K. Yashin, „Hamza“ .

2 Eng qadrli, sevimli. ◆ Sevikli oʻrtoq. Sevikli oʻqituvchi. yash Sevikli ustozning kutilmagandagi buyrugʻi Zulfiqorning haf-salasini pir qildi. Mirmuhsin, „Meʼmor“ .

Antonimlari

СЕВИКЛИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

sevikli
любимый, возлюбленный; ◆ sevikli doʻstim мой любимый друг.