shom

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

shom

Etimologiyasi

SHOM Bu tojikcha ot asli 'qorongʻi tusha boshlagan payt' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 460); shu maʼno asosida 'kechki, toʻrtinchi namoz' maʼnosi yuzaga kelgan (OʻTIL, II, 424).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. ^Li, — kechki ovqat; kechki payt, oqshom

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Quyosh botib, qorongʻilik tusha boshlagan payt va shu paytda oʻqiladigan namoz. ◆ Odamlar tashqariga chiqqanda, shom qorongʻisi choʻkkan edi. S. Karomatov, „Soʻnggi barxan“ . ◆ Anzirat bilan Anorxonning sariq va koʻk roʻmollarigina shom qorongʻisida sharpa-day miltillardi. Oybek, „O“ .v. shabadalar.

2 Quyosh botgandan boshlab, magʻrib uf-qidagi qizil shafaq koʻrinmay qolguncha oʻqiladigan namoz (besh vaqt namozning toʻrtinchisi). ◆ Shomni oʻqigandan keyin Anvar Sultonali mirzodan izn olib chiqdi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . ◆ Machitdan shom azoni eshitildi. Supadagilar bahsni toʻx-tatib, tahoratga qoʻzgʻalishdi. Sh. Toshma-tov, „Erk qushi“ .

3 koʻchma Qorongʻilik ◆ Hovliga shom tushdi. Avaz derazani ochib "Jumaniyoz!" deb chorladi. S. Siyoyev, „Avaz“ .

Oy shom yedi yoki shom yeb chiqqan oy Shomdan keyin paydo boʻladigan, chiqadigan oy, oyning shu vaqtda chiqishi haqida. ◆ Tun yarimdan oshgan. Shom yeb chiqqan oy oʻrmon ustlariga oʻzining sutday oq pardalarini toʻshagan. 3. Fatxullin, „Soʻnmas yulduz“ . ◆ Uzoq-da, baland teraklar orqasida shom yegan oy koʻrindi. O. Husanov, „Qoʻshiqchining takdiri“ . Umr shomi Umrning oxirgi, tugash pallasi. ◆ -Ha, kela qol, shervachcha! — dedi mamnunlik bilan Sakson ota kulib — Umr shomiga yetsak ham, yurakda oʻtimiz bor. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Antonimlari

ШОМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

shom
1 рел. вечерняя (четвёртая) молитва у мусульман;
2 время после захода солнца; вечер; сумерки; ◆ namoz shom 1) вечерний намаз; 2) время после захода солнца; вечер; сумерки; ◆ Anzirat bilan Anorxonning sarigʻ va koʻk roʻmollarigina shom qorasida sharpaday miltillardi . (Ойбек, «О. в. шабадалар») В вечерних сумерках выделялись только жёлтый и синий платки Анзират и Анархан; * oy shom yedi луна вышла (или выйдет) поздно, луна появилась (или появится) после полуночи.