sintez

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sin-tez

Etimologiyasi

yun. synthesis — birikish, qoʻ-shilish; biriktirish, qoʻshish

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Predmet va hodisalarni bir butun holda, ularni tashkil etuvchi qismlarning birligi va oʻzaro bogʻlanishida oʻrganadigan ilmiy-tadqiqot usuli; zid. analiz. ◆ Sintez usuli bilan faqatgina tabiiy fanlarning emas, balki texnik va ijtimoiy fanlarning integratsiyalashuvi natijasida kibernetika, bionika, semiotika, tizimlar nazariyasi yaratildi. "Falsafa" .

2 kim. Bir xil kimyoviy birikmalardan boshqa birikmalarni yoki sodda element-lardan murakkab birikmalarni hosil qi-lish; shunday birikmalarning hosil boʻ-lishi. ◆ Sanoatning yirik tarmoqlari, jum-ladan, boʻyagichlar, plastmassalar, sintetik kauchuklar va boshqalarni ishlab chiqarish organik sintez asosida rivojlandi. "OʻzME" . ◆ Hujayra hayotida oqsil sintezi asosiy ja-rayon hisoblanadi. "Fan va turmush" .

• Sintez (yunon. sintezis - biriktirish demakdir) - kimyoviy reaksiya yo’li bilan ancha oddiy moddalardan murakkab moddalarni olish.

assimetrik sintez - molekulada xiralli fragmentni vujudga keltiruvchi sintez, bunda har xil miqdorda enantiomerlar hosil boiadi.

mikrobiologik sintez - mikroorganizmlar yordamida yoki fermentlar ta'sirida kimyoviy birikmalar ta'siri.

neftekimyoviy sintez - neft fraksiyalari tabiiy gaz va neftni qayta ishlash gazlari asosida ko'p miqdorda organikaviy va noorganikaviy mahsulotlar ishlab chiqarish.

organikaviy sintez - organikaviy birikmalar olishning uslublari va jarayonlari yig'indisidir.

Sintez gaz - metandan olinadigan CO+2H₂ aralashmasi bo’lib, u metanol, sirka kislota, sintetik kauchuk, sintetik benzin va juda ko'p qimmatbaho mahsulotlar olishda dastlabki xom ashyo hisoblanadi. Bularni olish uchun dastlab metan sintez gaz (CO+2H₂) ga aylantiriladi: CH₄+H₂O→^{t, katalizator}CO+3H₂; CH₄+CO₂→^{t, kat}2CO+2H₂.

Sarlavha matni

3 koʻchma Biror faoliyatning umumlash-gan birligi, umumlashmasi; hosil boʻlgan yaxlitlik. ◆ "Zaynab va Omon" poemasi Hamid Olimjonning urushdan burungi ijodiy fao-liyatining sintezidir. "Oʻzbek adabiyoti" .

4 Bir necha xil sanʼat turi qoʻshilma-si, birikmasi (insonga har tomonlama estetik taʼsir koʻrsatadi). ◆ Sanʼatimizda zamonaviy meʼmorchilik bilan monumental sanʼat sintezi tobora tabiiy tuye olmoq-da. Gazetadan .

Antonimlari

СИНТЕЗ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

sintez
синтез; ◆ sintez qilmoq синтезировать; ◆ sintezning sanoat metodi промышленный метод синтеза.