Oʻzbekcha (uz)
tahrirlash

soch I tahrirlash

Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash

soch

Aytilishi tahrirlash

Etimologiyasi tahrirlash

SOCH 'boshda oʻsadigan qil tolalar qoplamasi’. .. ikkita yoʻgʻon s o ch oʻrimi kiftlariga tushgan qiz shaxdam-shaxdam qadam bosib kelib, bolalarga qoʻshil— di (Hakim Nazir). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot sach tarzida talaffuz qilingan (IDP, 418; Devon, I, 311; DS, 479); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan ; sach > sâch. Soʻzlashuv nutqida bu ot châch tarzida ham talaffuz qilinadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash

Maʼnosi tahrirlash

1 Odamning bosh terisida oʻsadi-gan qil tolalar qoplamasi va ularning har biri. Siyrak soch. Quyuq soch. Boshida bitta ham soch yoʻq. Soch oldirmoq. ◆ Silkinish qizning orqasida uning yuzini toʻzgʻigan soch tolalari oʻrab olib, jonsiz bir suratga kirgizdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ U mashinani bir maromda yurgizar, kabinaga kirgan shamol oʻrimga soʻz bermagan soch tolalarini yelkasidan olib, boʻyniga tashlar, yuzlarini beozor savalaganday boʻlardi. S. Ahmad, „Yulduz“ .

2 Biror tarzda oʻstirilgan va tartibga solingan shunday tolalar majmui. ◆ Oʻrtadan farq ochib qoʻyilgan soch. Kalta qilib qir-qilgan soch. Oʻrilgan soch. U [Kumush] bu kechasi koʻrgan baʼzi tushlarini Otabekning bu kun kelishiga yoʻydi-da, ertalabdan turib, sochlarini yechdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Oʻn sakkiz yoshlardagi, oq-sariq, ikkita yoʻgʻon soch oʻrimi kiftlariga tushgan qiz shaxdam-shaxdam qadam bosib kelib, bolalarga qoʻshildi. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ .

Chilvir soch 1) mayda oʻrilgan soch. ◆ Komen-dantning chilvir soch qizchasi Nusratbekning yoniga yugurib keldi. S. Nurov, „Maysalarni ayoz urmaydi“
2) shunday sochli ayol. ◆ Uchib oʻtgan qaldirgʻoch, Ishqimga qilgin iloj, Inti-zordir chilvir soch, Yetkazgil salomimni. Yo. Mirzo .

3 koʻchma Tola, nur singari narsalar ha-qida. ◆ Qorli togʻlar orqasidan Atlas sochin tarab quyosh, Goh moʻralab oʻynatar qosh, Xanda sochar dudogʻidan. Gʻayratiy .

=da sochi oqargan Biror ishda uzoq yillar ishlagan, umrini shu ishga sarf qilgan. ◆ -Biz mehnatda topdik baxtimiz, Mehnatda soch oqarsa, mayli! Yo. Mirzo . Sochini yoymoq Boshiga musibat tushib yoki dogʻda qolib oh-voh qilmoq, motam tutmoq. ◆ Sochin yoyib, koʻkragiga mushtlaydi, Bolam, deydi, koʻzlarini yoshlaydi. "Nurali" . Sochini supurgi qilmoq Choʻrilardek butun xizmati-ni qilmoq. Sochini yulmoq (yoki yulib yigʻ-lamoq) Dod solmoq, dod-faryod qilmoq. ◆ Bu gapning uchi chiqarilsa, xotinlar sochini yuladi, xotinlargina emas, koʻpgina erkaklar ham tezda rozi boʻla qolmaydi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . Tepa sochi tikka turmoq (yoki boʻlmoq) q. tepa.

Sinonimlari tahrirlash

Antonimlari tahrirlash

soch II tahrirlash

Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash

soch

Aytilishi tahrirlash

Etimologiyasi tahrirlash

Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash

Maʼnosi tahrirlash

Chumchuqsimonlar turkumining shaqshakdar oilasiga mansub kichkina say-roqi qush; maynaning bir turi.

Sinonimlari tahrirlash

Antonimlari tahrirlash

СОЧ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari tahrirlash

Ruscha ru

soch I
1
волосы; волос; ◆ mayda oʻrilgan soch заплетённые в мелкие косички волосы; ◆ quyuq soch густые волосы; ◆ siyrak soch редкие волосы; ◆ soch olmoq брить или стричь голову (кому-л.); ◆ soch oldirmoq брить голову или стричься (у парикмахера); ◆ chilvir soch см. ◆ chilvir; * tepa sochi tikka boʻldi у него волосы дыбом встали; ◆ kampir soch бот. ирис джунгарский; ◆ sochi sumbul бот. венерины волосы; ◆ sochini yulmoq рвать на себе волосы (в отчаянии, от горя и т. п.); ◆ sochini supurgi qilmoq (букв. сделать свои волосы веником) исполнять (всю) работу служанки, взять на себя заботы по дому.

soch II
1
зоол. дрозд;
2 розовый скворец.