sopqon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sop-qon

Etimologiyasi

SOPQON 'ichiga tosh solib otiladigan qadimgi sodda qurol'. Yigitlar s o p h o n otib, yovni shuncha dumalatib tursalar ham, u gazandalar borgan sari koʻpaya beribdi (Oydin). Bu ot qadimgi turkiy tilda mavjud boʻlib, boshqa maʼnolar qatori ’oʻra-\ ’qis-’ maʼnosini ham anglatgan sab- feʼlidan (ДС, 485: var- 2) -qan qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik b undoshi p undoshiga, a unlilari â unlilariga almashgan: sab- + qan = sabqan > sapqan > sâpqân.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

tar. Ichiga tosh solib otila-digan qadimgi sodda qurol. ◆ Sagʻirning haqi — sopqonning oʻqi. Maqol . m Yigitlar daraxtlarda, togʻ ungurlarida turib, sop-qon otib, yovni shuncha dumalatib tursalar ham, u gazandalar borgan capu koʻpaya berib-di. Oydin, Oltmish gaz arqon. ◆ Sopqondan qushlarga tosh otib yurgan.. Sh. Xolmirzayev, „Saylanma“ .

Otilmagan sopqon ham boshga tegadi, ham ketga (yoki quymuchga) Uddasidan chiqa olmay qilingan ish kishining oʻziga zarar yetka-zadi, degan maʼnoda ishlatiladigan maqol. ◆ -"Otilmagan sopqon ham boshga, ham quymuch-ga tegar" deganlaridek, qassob gapni oʻzi boshlab qoʻyib, pirovardida yer yorilsa, yerga kirguday boʻldi,— dedi Abdurasul. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Antonimlari

СОПҚОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

sopqon
1 праща; ◆ sopqon otmoq метать пращой; ◆ ota olmagan sopqon ham boshga tegadi, ham ketga tegadi посл. если метать пращой не умеючи, она ударит и по голове, и по заду;
2 обл. кнут, издающий при щёлканьи резкий звук (употребляется для отпугивания птиц с виноградников и т. п.).