Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tam-gʻa

Aytilishi

Etimologiyasi

TAMGʻA ' ajratish, kimga tegishli ekanini koʻrsa— tish uchun qoʻyiladigan belgi'. Qulogʻidagi t a m gʻ a — s i d a n bu hoʻylar boshha suruvdan hoʻshilib holgani maʼlum boʻldi. Qadimgi turkiy tilda qam shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli 'bogʻla-¹, 'yopishtir-' maʼnosini anglatgan taq— feʼlidan —ma qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik m undoshi taʼsiri bilan q undoshi gʻ undoshiga almashgan, soʻngra gʻm undoshlari oʻrin almashgan (ЭСТЯ, III, 144), oxiri a unlilari ä un — lilariga almashgan: taq— + ma = taqma > tagʻma > tamgʻa > tämgʻä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Narsa, mol, mahsulot va shu kabilarni ajratish, hisobga olish yoki ularning kimga tegishliligini koʻrsatish uchun qoʻ-yiladigan, bosiladigan belgi. ◆ Fabrika tamgʻasi. n Okopdan qarab turgan Normat ularning'samolyotlarning

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ qanotlaridagi qizil yulduz tamgʻalarini koʻrib qoldi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Toshkent tamgʻasi bosilgan chinni buyumlarni Urta Osiyo res-publikalarining barcha xonadonlarida uchra-tish mumkin. U. Maʼrupov, „Ustoz“ .

42—Oʻzbek tilining izohli lugʻati

2 Qadimda mahbuslarning tanasiga belgi qoʻyish, bosish uchun qizdirib ishlatil-gan asbob va shu asbobni bosishdan hosil boʻladigan belgi, iz. ◆ Bolaning bilagiga yopi-shib qolgan tamgʻani Nabi polvon, eritilgan surgʻuch ustiga bosilgan pechatdek, zoʻrgʻa uzib oldi. S. Ayniy, „Qullar“ .

3 Ot, mol va shu kabilarning tanasiga yoki tana aʼzolaridan biriga belgi bosish uchun qiz-dirib ishlatiladigan asbob va shu asbobni bosishdan qoladigan belgi, iz. ◆ Otga tam-gʻa bosmoq. Qoʻyning qulogʻidagi tamgʻa.

4 Ochish, buzish va shu kabilarga qarshi qoʻyila-digan belgili narsa, surgʻuch. ◆ Haydarqul od-diy oʻgʻrilardan emas, u men tamgʻa bosib qoʻy-gan choshdan arpa oʻgʻirlagan. S. Ayniy, „Qullar“ .

5 ayn. gerb. ◆ Saodat behisob tangalar ora-sida oʻz tangasini tanib turibdi; uning.. tamgʻasi suv ostida Saodatning koʻziga oʻzga-cha yarqiramoqda. I. Rahim, „Ixlos“ .

6 koʻchma Nimadandir qolgan, uning bel-gisi boʻlgan narsa, asar, iz. ◆ Azob-uqubat-lar tamgʻasi. n ◆ Ularda [tarixiy obida-larda] koʻp zamonlar va dinlarning tamgʻasi bor. 3. Akramov, „Hindiston lavhalari“ . ◆ Xotinining istarasi issiq chehrasiga nima-ningdir dahshati qora tamgʻasini bosib ketganedi. M. Ismoiliy, „Fargʻonat“ .o. ◆ Menga tanish boʻlgan xonadonlar, devor, tomi qula-ganuylar.. Buurushning badburush tamgʻalari.. N. Safarov, „Olovli izlar“ .

7 koʻchma Qilmish, xatti-harakat va shu kabilarga koʻra taqilgan yorliq, belgi. Lanat tam-gʻasi. n ◆ Orada amaqancha davr bu ajoyib anʼanaga eskilik tamgʻasi bosilib, unuti-layozgan edi. N. Hayitqulov, „Yer tafti“ .

8 tar. Qadimda chetdan kiritilgan molga belgi solishda olingan boj.

Tilingga tamgʻa bosilganmi? Tiling yoʻq-mi? Nega gapirmaysan?

Sinonimlari

Antonimlari

ТАМҒА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tamgʻa
1 клеймо, тавро; знак, примета, метка, пометка; ◆ fabrika tamgʻasi клеймо фабрики; ◆ tamgʻa solmoq (или bosmoq) клеймить; таврить; помечать, ставить метку;
2 герб;
3 уст. печать;
4 ист. тамга;
5 перен. след, отпечаток; ◆ chehrasida gʻam-gʻussa tamgʻasi отпечаток грусти на лице; ◆

tilingga tamgʻa bosilganmi? язык что ли у тебя отнялся?

tamgʻa