Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ta-ro-zi

Aytilishi

Etimologiyasi

TAROZI Bu ot asli tarozu tovush tarkibiga ega boʻlib (ТжРС, 383), oʻzbek tiliga u tovushini i tovushiga admapggirib olingan; lekin Har joyni qilma orzu, har joyda bor tosh, tarozu hikmati tarkibida bu otning asl tovush tarkibi sakdangan; bu ot 'ogʻirlik oʻlchash asbobi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 128).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. j jl — vazn oʻlchash asbobi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Ogʻirlik oʻlchash asbobi. ◆ Qoʻl tarozi. Pallali tarozi. Tarozi pallasi. Tarozida tortmoq. n ◆ Ochilvoy baliqtutning mahkamroq sho-xiga qoʻl tarozi osib, paxtalarni peita-pesh oʻlchab olishga tushdi. N. Aminov, „Tillo ta-bassumlar“ .

Aql tarozisi bilan tortmoq (yoki oʻl-chamoq) Aql bilan baholamoq. ◆ Keyin dadam-ning ahvolini oʻylab, aql tarozisi bilan tortib koʻrib, taqdirga rozi boʻldim. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . Tarozi bosadigan

1) salmoqli, salmoqsor, vaznli. ◆ Ozgʻin mol goʻshti tarozi bosmas ekan. "Mushtum"; 2) koʻchma asosli, jiddiy. ◆ Tarozi bosadigan da-lillar toʻpladi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . Ta-roziga solmoq 1) tortish uchun taroziga qoʻy-moq; 2) koʻchma faktlarni bir-biriga taq-qoslab, solishtirib, oʻylab, mulohaza qi-lib koʻrmoq. ◆ Keling, soʻzlaringizni taroziga solaylik, puchmi yoki tosh bosadimi, darrov maʼlum boʻladi. Sh. Rashidov, Boʻrondan kuchli; 3) koʻchma oʻzini yoki oʻz ishini pesh qilmoq, oʻziga yoki oʻz ishiga ortiq baxo bermoq. ◆ Qori oʻzini taroziga solib, men bor, maktab bor., deb gerdayib yurar edi. P. Tursun, Oʻqituvchi; 4) koʻchma ortiq maqtamoq. ◆ -Hadeb uni \qizni\ taroziga sola bermang, xudo urdi-ketdi, — dedi sovchi. S. Abduqah-xor, „Sanamay sakkiz dema“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ТАРОЗИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tarozi
весы; ◆ prujinali tarozida tortmoq взвешивать на пружинных весах; ◆ tarozidan urmoq обвешивать; ◆ aql tarozisi bilan tortmoq оценивать умом; ◆ tarozi bosadigan 1) весомый, увесистый, тяжёлый; 2) перен. весомый, основательный; ◆ taroziga solmoq 1) класть на весы; 2) перен. сопоставлять; оценивать (взвесить) все за и против; 3) перен. бравировать (своими достоинствами, заслугами и т. п.); торговаться; 4) перен. восхвалять, превозносить, осыпать похвалами.

tarozi