toʻshamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻ-sha-moq

Etimologiyasi

TOʻSHA- ' sol ', 'yoz—' (palos, koʻrpacha kabilarni). Umri xola qizi bilan menga oʻrin t oʻ sh a b b e r-d i (Gʻayratiy). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl asli tösh soʻzidan -ä qoʻshim-chasi bilan yasalgan deyiladi, lekin tösh soʻzi qanday MA'NONI anglatgani aniq aytilmaydi (ЭСТЯ, III, 334). Bu soʻz 'yoyiq' kabi maʼnoni anglattan sifat boʻlsa kerak. Oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: tösh + ä = töshä— > toshä—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Toʻshama solmoq, bosmoq, yotqizmoq, toʻshama bilan qoplamoq. ◆ Koʻchaga tosh toʻshamoq. Botqoq yoʻlga shox toʻshamoq. m ◆ Adyolga gazeta toʻshab, mastava ichishdi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga kuloq sol“ . ◆ Ochil bi-lan Madumar yertoʻla kavlashni buyurishdi, yerga xashak toʻshashdi. A. Muxtor, „Chinor“ .

2 Solmoq, yozmoq (oʻrin, paloye va shu kabilarni). ◆ Umri xola qizi bilan menga oʻrin toʻshab berdi. Gʻayratiy, „Uzokdagi yor“ . ◆ Bozorov.. magazin roʻparasiga, ariq boʻyidagi suriga kizil gilam, ikkita koʻrpacha toʻshab, turtta par yostiq tashlab qoʻyibdi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . Oydinda u [juvon] ◆ oʻziga supa oʻr-tasiga oʻrin toʻshayotganini koʻrib turibman. S. Ahmad, „Taʼzim“ .

3 koʻchma Biror narsani shunday toʻsha-malarga nisbatlab ifodalaydi. Qor boʻro-ni.. yer yuziga bir yarim qarich oppoq qor toʻ-shab.. oʻz ishini tugatdi. P. Tursun, Oʻqituv-chi. ◆ Nishab boʻlib borgan va oxiri osmon bilan tutashgan Navoiy koʻchasiga kun botish-dagi imoratlar uzun soya toʻshab turardi.. P. Qodirov, „Uch ildiz“ . ◆ Shu koʻzlar yulduzday aba-diy kulsin, Bahor yoʻllaringga toʻshasin che-chak. Zulfiya .

Antonimlari

ТЎШАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toʻshamoq
подстилать, постилать, настилать; застилать; ◆ polga gilam toʻshamoq застилать пол ковром; qish dalalarni qor bilan toʻshadi зима засыпала поля снегом.