toʻzimoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻ-zi-moq

Etimologiyasi

TOʻZI— 'har yonga sochil-, uch-'. Ularning yuz-koʻz-lari chang, ranglari zahil, sochlari t oʻ z i g a n e d i (Ibroqim Raqim). Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi 'osmonga koʻtaril—' maʼnosini anglatgan toz— feʼli — dan (ДС, 579; Devon, II, 353: tozuttï) kuchaytirish maʼ-nosini ifodalovchi — ï qoʻshimchasi bilan hosil qilin-gan; keyinchalik ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqol-gan: toz— + ï = tozï— > tozi—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ayn. toʻzmoq. ◆ Eshik ochilib, shamolda qogʻozlar patday toʻzidi. Kengash-liuy toʻzimas. Maqol . ■■ ◆ Ularning yuz-koʻzla-ri chang, ranglari zahil, soch.yuri toʻzigan edi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . Yoʻldoshboyuch-toʻrt haftadan beri ichki kiyimini yechmagan, koʻylagi terda qotib ketgan, ◆ toʻni bilan etigi toʻzib qolgan edi. H. Nuʼmon va A . Sho-rahmedov, Ota. ◆ Bu xabar birpasda butun ar-shi aʼloga tarqaldi. Farishtalar, uyasi bu-zilgan ariday, toʻzidi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

Antonimlari

ТЎЗИМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toʻzimoq
= toʻzmoq.