Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻz-moq

Aytilishi

Etimologiyasi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Toʻzondek har yon sochilmoq, uchmoq, toʻzgʻimoq. ◆ Par toʻzib ketdi. ◆ Jimjimador yaproqlaring Sargʻayib band uzmoqda. Bevatanday shamol bshtn Yerda izgʻib toʻzmoqda. T. Toʻla .

2 koʻchma Har yonga tarqalmoq, tarqalib, sochilib ketmoq, parokanda boʻlmoq. ◆ Qoʻylar boʻri tekkanday toʻzdi. Sheʼr anjumani toʻzdi, uyat soʻz aralashdi. S. Abdulla, „Mavlono Muqimiy“ .

3 koʻchma Tarqamoq; tarqab, boʻlinib yoʻq boʻlmoq. ◆ Umr oʻzadi, husn toʻzadi. Maqol . ◆ Gavhar xayollari toʻzib, Talʼatga oʻgirilib qaradi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Nahot shunday oson boʻlsa bu dunyoning toʻzmogʻi. T. Toʻla .

4 Betartib yoyilmoq, toʻzgʻimoq, paxmaymoq. ◆ Sshʼ1iq qilib taralgan, koʻp diqqat va mehnat sarf qilinib oʻrilgan sochlar toʻzgan, sochilgan. A. Qahhor, „Sarob“ .

5 Eskirib, titilib ishdan chiqmoq. ◆ Kengash qilgan el ozmas, Keng bichilgan toʻn toʻzmas. Maqol . ◆ Menga ovqat beradi, kiyimim juda toʻzsa, kiyim qilib beradi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

6 koʻchma kam qoʻll. Oʻzini oldirmoq, xazon boʻlmoq, soʻlmoq. ◆ Xoʻjayin aytgancha, "uzilmagan gul" boʻlmasa ham, ruhi, qalbi bu chirkin boʻgʻiq muhitda soʻnmagan, toʻzmagan koʻrinadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ТЎЗМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toʻzmoq
1 рассеиваться, рассыпаться, разлетаться; shamoldan axlat toʻzib ketdi от ветра мусор разлетелся во все стороны;
2 разбредаться, разбегаться врассыпную; qoʻylar, boʻri tekkanday toʻzib ketdi бараны разбежались, словно на них напали волки;
3 распыляться, рассеиваться; Eshik ochilib, xayoli patday toʻzidi (А. Ќаћћор, «Сароб») Отворилась дверь, и его мысли рассеялись как пух;
4 ерошиться; растрёпываться; toʻzgan sochlar растрёпанные волосы;
5 истрепаться, разлезаться, изнашиваться; kiyim toʻzib bitdi одежда истрепалась; одежда разлезлась.

toʻzmoq