toblamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tob-la-moq

Etimologiyasi

TOBLA- 1 Bu feʼl 'qizdir-' maʼnosini anglatadigan tojikcha toftan //feʼlining (ТжРС, 397) tob hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 395) oʻzbekcha -la koʻshimchasini qoʻshib yasadgan boʻlib, 'qizdir-', 'chiniqtir-' maʼnolarini anglatadi (OʻTIL, II, 194). Oʻzbek soʻzlashuv tilida bu feʼl b tovushini v tovushiga admashtirib tovla- tarzida ham aygiladi. TOBLA- II Bu feʼl 'chiyir-' maʼnosini anglatadigan tojikcha toftan I feʼlining (ТжРС, 397) tob hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 395) oʻzbekcha -la koʻshimchasini qoʻshib yasalgan boʻlib, '(ipni) chiyirib pishit-', '(sochni) chiyirib pishik oʻr-' maʼnolarini anglatadi (OʻTIL, II, 194). Oʻzbek soʻzlashuv tilida bu feʼl b tovushini v tovushiga admashtirib tovla-tarzida ham aytiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I 1 Taftiga, alangasiga tutmoq, qizdirmoq. ◆ Choʻpon ota.. paxmoq soqollarini silab, bagʻrini oftobga toblab, togʻ bagʻriga yonboshladi. Oydin, „Farhodlar“ . ◆ Zokir Urinovich pechga qoʻllarini toblab, bir oz isitgach.. javon yoniga bordi. Sh. Xol-mirzayev, „Yoʻllar, yoʻldoshlar“ .

2 maxe. Maxsus qurilmada qizdirish va b. yoʻllar bilan ishlov berish orqali yetiltirmoq, tobiga keltirmoq. ◆ Temirdan uranni qilolamiz farq, Poʻlat toblamoqqa oʻz koʻramiz bor. R. Bobojon .

3 koʻchma Chidam-bardoshli qilib yetish-tirmoq; chiniqtirmoq. ◆ Mamajon-ku pishi-gan, hayot obdan toblagan uni. S. Nurov, „Narvoy“ . ◆ Kurash olovida tobladik oʻzni, Tarix jildlarida shuhratimiz bor. R. Bobojon .

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tob-la-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

II 1 Pishitmoq, eshmoq, chiyramoq. ◆ Ipni toblamoq.

2 Chiroyli, koʻrkam qilib oʻrmoq (soch haqida). ◆ Toblab zulfin oʻrgan bormi? Yorman suhbat kurgan bormi? Yoki birga yurgan bormi? "Ravshan" .

Antonimlari

ТОБЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toblamoq I
1 греть, согревать (на солнце или у огня); накалять; ◆ temirni olovga toblamoq накалять железо на огне; chol qoʻllarini gulxanga tobladi старик согрел руки у костра;
2 спец. закалять; ◆ poʻlatni toblamoq закалять сталь;
3 = chiniqtirmoq; * toblab-toblab gapirmoq чеканить слова, говорить, отчеканивая каждое слово.

toblamoq II
книжн. крутить, скручивать, вить, свивать.