tur

Oʻzbekcha (uz)

tur I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tur

Etimologiyasi

TUR 'xil\ 'koʻrinish'. Respublikamiz yoshlari orasidan sportning shaxmat t u r i boʻyicha jahon chempioni yetishib chihdi. Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu soʻz asli tür tarzida talaffuz qilingan (Devon, I, 441: türlük; ЭСТЯ, III, 328); oʻzbek tilida ü unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: tür > tur.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Belgilari, xossalari, vazifasi va sh.k. jihatdan umumiy boʻlgan bir guruh yoki butunlik tashkil etgan narsalar, hodi-salarning xili, navi, koʻrinishi. ◆ Poyabzal turlari. Gazlama turlari. Sport turlari. Qoʻshin turi (harb). n ◆ Hozirgi vaqtda Oʻr-ta Osiyo va Zakavkazyeda aloyning daraxt-simon turi yerga ekib oʻstirilmoqda. "Sao-dat" . ◆ Sanʼat turlarining ichida eng qiyini rassomchilik. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Turizm va ekskursiya ommaviy dam olishning eng qiziqarli turlaridan biriga aylanmoqda. Gazetadan .

2 biol. Oʻsimlik va hayvonlar tizimida biror turkumga mansub, alohida sifatga ega boʻlgan shakl, tasnif birligi. ◆ Ussuri qoboni — yapon choʻchqasining bir turi, j ◆ Irsiyat tufayli uzok; evolyutsiya davomida paydo boʻlgan asosiy strukturalar hamma turlarda saqlanib qoladi. "Fan va turmush" .

3 Baʼzi belgi bildiruvchi soʻzlar bilan qoʻllanib, "tarz", "holat", "ahvol" maʼno-larini bildiradi. ◆ Ellikboshi bir minut qadar sukut qilib, haligi "ikki ogʻiz" soʻz-ni qay turda boshlashni oʻyladi-da, jilma-yib qoʻydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ -Bu-gun ertsshab domla biznikiga kelgan edi, — dedi Sultonali jiddiy turda. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ .

Sinonimlari

toifa, nav, xil

tur II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tur

Etimologiyasi

fr. tour — aylana, doira; aylanma harakat; minora

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Davrali sport musobaqalarida bir qur oʻyin. ◆ Shaxmat turnirining uchinchi turi, shsh Xokkey boʻyi-cha.. sharqiy zonada qatnashayotgan koman-dalarning ikkinchi davra birinchi tur uchra-shuvlari nihoyatda keskin kurash vaziyatida oʻtdi. Gazetadan .

Antonimlari

ТУР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tur I
1 вид, род; ◆ stul - mebelning bir turi стул - вид мебели; ◆ qoʻshin turi род войск; ◆ mashgʻulot turi род занятий; ◆ gazlama turlari ассортимент тканей; ◆ poyafzal turlari ассортимент обуви;
2 манера, образ; ◆ shu turda так, таким образом; в таком духе; ◆ ... haligi "ikki ogʻiz" soʻzni qay turda boshlashni oʻyladi-da, jilmayib qoʻydi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») ... он подумал о том, как начать этот короткий разговор, и улыбнулся;
3 грам. вид (глагола);
4 грам. разряд (напр. местоимений).

tur II
спорт. тур; ◆ shaxmat turnirining ikkinchi turi boshlandi начался второй тур шахматного турнира.

tur III:
Tur togʻi гора Синай.