uvoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
tahrirlashu-voq
Aytilishi
tahrirlashEtimologiyasi
tahrirlashUVOQ ’uvalash natijasida qosil boʻlgan mayda boʻlak’. Non uvohlarini terib oldim. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’maydala-\ 'parchala-’ maʼno — sini anglatgan uv- feʼlining (ДС, 619) kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -a qoʻshimchasi qoʻshilgan shak — lidan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 561); oʻzbek tilida q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga al— mashgan: (uv- + a = uva-) + Q = uvaq > uvâq (Hozirgi oʻzbek tilida bu soʻz koʻpincha ot maʼnosida ishlatiladi, tarixan esa asosan sifat maʼnosida ishlatilgan).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
tahrirlashMaʼnosi
tahrirlash- Uvatilgan narsaning kichik bir boʻlagi, uvalgan qismi; ushoq. Zokir.. boston pidjagining yengiga yopshigan non uvogʻi-ni chertib tashladi. P. Qodirov, Uch ildiz. ◆ Binoning tashqi tomoni marmar taxtalar hamda marmar uvoqlari bilan pardozlangan. Gazetadan .
2 koʻchma Jussasi kichik, mayda. ◆ [Sherbek:] Qoramol bilan uvoq molga bu yerda toʻplaydi-gan yem-xashagimiz bemalol. S. Anorboyev, „Oq-soy“ . ◆ Bunday murakkab mashinani mendek uvoq-qina bir qiz boshqarishini qayoqdan bilar edi ular. N. Safarov, „Uzoqni koʻzlagan qiz“ . ◆ U, Dilbarxon tasavvur qilganidek, ioʻgʻon, bar-vasta emas, balki 55 yoshlardagi uvoqqina odam edi. X. Toʻxtaboyev, „Sadoqat“ .
3 koʻchma Umuman, mayda, kichik. ◆ Uvoq mak-sad uchun tarixni chaplab, Homiylarni, zakiy-larni sotganlar ozmi? A. Oripov, „Yillar armoni“ .
Sinonimlari
tahrirlashAntonimlari
tahrirlashУВОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.