xala

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xa-la

Etimologiyasi

I \f. <1ʼ. - ichki dard, kasallik

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Sanchiq, qattiq ogʻriq.

Xala boʻlmoq Sanchib ogʻrimoq. ◆ Odatda aspirinni turli koʻrinishdagi ogʻriqlarda: bosh ogʻrigʻi, tish ogʻrigʻi,.. xala boʻlganda ichish-ga odatlanganmiz. Gazetadan .

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xa-la

Etimologiyasi

II \f. ".Lb. — qayvonlarni niqtab yurgizish uchun ishlatiladigan uchli tayoqcha

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ayn. xalachoʻp.

Xala bosmoq (yoki urmoq) ayn. xala qilmoq 2. Keyin egarga oʻtirdim-u, "chu, jonivor", deya eshakka xayu bosdim. A. Koʻchimov, Halqa. Bozordan qaytayotgan bir chol eshagiga xa,ga urib, yetib keldi. S. Anorboyev. Oqsoy. Xala qilmoq 1) xalachoʻp yasamoq. Oʻtgan-ketgan yoʻ-lovchi toʻgʻri kelgan niholni sindirib, eshagiga xa,ia qiladi. N. Safarov, Katta karvon yoʻlda; 2) tezroq yurgizish uchun xalachoʻp yoki oyoq bilan niqtamoq. ◆ Koʻziboy eshakni xala qilaverib, oyogʻi charchagani.. uchun pastga tu-shib oldi. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ .

Antonimlari

ХАЛА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

xala
1 заострённая палочка, которой понукают осла, тыча его в шею; погонялка; ◆ Oʻtgan-ketgan yoʻlovchi toʻgʻri kelgan niholni sindirib, eshagiga xala qiladi (Н. Сафаров, «Катта карвон йўлда») Проезжие путники ломают первый попавшийся побег, делают (из него) погонялку для осла; ◆ xala choʻp = xala 1; xala qilmoq 1) делать погонялку, заострять палочку; 2) подгонять, понукать (осла); 3) перен. разг. надоедливо подгонять, поторапливать (кого-л.); надоедать;
2 колотьё; покалывание, колющая боль; колики; ◆ xala turmoq колоть; ◆ biqinimga xala turib qoldi у меня колет в боку;
3 перен. толчок; действие (или средство) для ускорения, подталкивания чего-л.; Shoʻrvaga yiqiling, domla, izzattalab boʻlib, oʻzi chaqirishni kutib yursangiz, yovgʻonsirab oʻlasiz. Xala kerak, xala (А. Ќодирий, «Обид кетмон») Не стесняйтесь, домулла, если будете чиниться да ждать, пока он сам пригласит, умрёте с голоду. Подталкивать нужно, подталкивать.