Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ba-lo-gar-don

Aytilishi

Etimologiyasi

BALOGARDON: Oʻzbek tilida mustaqil ishlatilmaydigan bu sifat balogardon boʻl- feʼli tarkibida katnashib, 'balo, ofatni qaytaruvchi', 'balo-ofatdan saqlovchi’ maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 77). Bu birlik asli 'falokat', 'ofat' kabi maʼnoni anglatadigan arabcha balo otiga (ARS, 85) 'qaytar-', 'yoʻq qil-' maʼnosini anglatadigan tojikcha gardon(i)dan feʼlining gardon hozirgi zamon asosini (ТжРС, 99) qoʻshib tuzilgan (ТжРС, 44).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

balo + [ fors. – daf qiluvchi, qaytaruvchi ]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Balo-ofatlardan muhofaza qiluvchi; ularni daf qiluvchi; qutqaruvchi, xaloskor. ◆ Bir falokat bosib ish pachava boʻlsa ham, shularning oʻzi balogardon. T. Malik, „Qaldirgʻoch.“ ◆ Olis qoldi Chambil qoʻrgʻon, Himmat bersin balogardon. "Nurali".

Balogardon boʻlmoq Birovni himoya qilish uchun oʻzini har qanday xavfu xatarga roʻbaroʻ qilmoq.◆ Igʻvolarga balogardon boʻlarding, bilsang, Nahot oʻsha savobing ham boʻlibdi abas. A. Oripov.

Sinonimlari

Antonimlari

БАЛОГАРДОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

balogardon
1 уст. что-либо избавляющие от несчастья (какое-л. средство или талисман);
2 перен. разг. ко всякой бочке затычка; козёл отпущения.

balogardon