Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-kach

Aytilishi

Etimologiyasi

BEKACH ’hukmdorning, yuqori martabali amaldor — ning yosh xotini yoki qizi’. Bo xudo, oʻrda b ye k a ch i 6 oʻ l s a, oʻziga, dedim (Abdulla Qodiriy). Bu soʻz bekä otiga kichraytirish-erkalash maʼnosini ifodalovchi -ch Qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan: bekä + ch = bekäch.

Bu soʻz asli ’yosh beka’ maʼnosini anglatgan. Devonda begäch, bekäch soʻzlari ’kichik bek’ maʼnosini anglatishi aytilgan, bunda bekäch soʻzi bek soʻzidan -(ä)ch qoʻshimchasi bilan yasalgan boʻladi (Devon, I, 339).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 tar. Bekning va umuman hukmdorlarning, boyonlarning xotini yoki qizi.◆ Kecha oʻrda bek oyimdan menga arava kelgan ekan.. bormay, aravani boʻsh qay-tardim.. Bo xudo, oʻrda bekachi boʻlsa oʻziga, dedim. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

2 esk. Xotin-qizlarga hurmat bilan murojaat qilishda ishlatilgan soʻz.◆ ..Oh, koʻrsang edi bir kuyovni! Qanday chiroyli, qanday aqlli ekanini bilar eding, bekachim. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.◆ -Yigʻlama, bekachim, — dedi Toʻybeka. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

3 koʻchma Ega, sohib; hukmron.◆ Uchovlon bekachdir bu gal dargohda, Nomlari Mukarram, Buoysha, Oygul. A. Oripov.

4 Bekach (xotin-qizlar ismiL

Sinonimlari

Antonimlari

БЕКАЧ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

bekach

Ruscha _ru

bekach
1 ист. жена или дочь бека (см. bek I 1, 2);
2 уст. почтительное обращение к женщинам;
3 Бекач (имя собст. женское).

bekach