boʻgʻot

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

boʻ-gʻot

Etimologiyasi

BOʻGʻOT 'tomning devordan tashqariga chiqib turgan

qismi . Peshindan beri yogayotgan hoʻl hor tom boʻ-

gotlarini .. ohartirdi (Hamid Gʻulom). Bu ot

eski uzbek tilida bogʻ- feʼlining ’toʻs-\ ’berkit-’

maʼnosidan -(a)t qoʻshimchasi bilan yasalgan; oʻzbek ti-

lida a unlisi â unlisiga almashgan: bogʻ- + at = bogʻat > bogʻât.

<a name="bookmark9"></a>v

^VAY0A ’^bemaʼni gaplarni koʻp gapir-’. Folbin ^Va“^sa?“ (Oybek). Bu feʼl eski oʻzbek tilida

82

vay undovidan -sa qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyincha — lik a unlilari ä unlilariga almashgan: vay + sa = vay-_Sa- > väysä- (КРС, 175: vaysi- yujn. 'govorit vzdor’, 'nesti chepuxu’). Hozirgi oʻzbek tilida bu undov soʻz koʻ— pincha vây tarzida, shunga koʻra undan yasalgan feʼl ham vâysä— tarzida talaffuz qilinadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qamish solib yopilgan tom-ning devordan tashqariga chiqib turgan qismi.◆  Peshindan beri yogʻayotgan hoʻl qor tom boʻgʻotlarini, ariq boʻylarini oqartirdi. H. Gʻulom, Mashʼal.◆  Quyoshning issigʻi nam tuproqdan, ivigan boʻgʻotlardan hovur koʻta-radi. S. Zunnunova, Goʻdak hidi.

Boʻgʻot tom Boʻgʻot chiqarilgan, boʻgʻoti bor tom.◆  Bolaxona boʻgʻot tomli, tishdan koʻrim-sizgina boʻlsa ham, ichi bejirim — qadimcha edi. Oybek, Tanlangan asarlar.

2 Suv yoʻlining (maye., ariq yoki ariq-chaning) boʻgʻilgan joyi.◆  Boʻgʻot solmoq. Boʻgʻot-ni ochib yubormoq. Suvdan burun, boʻgʻot sol. Maqol.

Antonimlari

БЎҒОТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ruscha _ru

boʻgʻot
выступ по краям плоских камышово-глиняных крыш, защищающий стены от осадков; застреха; ◆ boʻgʻot chiqarmoq делать карниз по краям плоских камышово-глиняных крыш.