boshqa

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bosh-qa

Etimologiyasi

^ BOSHQA ’oʻzga’, ’boʻlak’. Koʻchamizdagi boshqa qoʻshnilar toʻyga barvaqt chiqishdi. Bu soʻzni oʻzga soʻzi bilan qiyoslashdan maʼlum boʻladiki, qadimgi turkiy tilda bash soʻzi ʼalohidaʼ, 'ajralib turuvchi’ maʼnosini ham anglatgan, bash soʻzining ana shu maʼnosidan -(ï)q qoʻshimchasi bilan feʼl yasalgan va bu feʼlga -a qoʻshimchasini qoʻshib sifat yasalgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan; Oʻzbek tilida birinchi boʻgʻindagi a unlisi â unlisiga,' ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga almashgan: (bash + ïq = bashïq-) + a = bashïqa > bashqa > bâshqä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Zikr qilingandan, aytil-gandan, koʻrilgandan yoki koʻzda tutilgandan boʻlak; oʻzga.◆  Joni boshqaning tani boshqa. Maqol.◆  Boshqaning tilla-gavharidan onang-ning sariq chaqasi yaxshi. "Qanotli soʻzlar". ◆ m Bizga bosh boʻlib turgan odam shunaqa deb oʻtirsa, boshqalardan nima oʻpkalaymiz. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.◆  -Qiz koʻn-maydimi, demak, uning koʻngli boshqa birovda,

— dedi Qadamboy ogʻa. S. Siyoyev, Yorugʻlik. ◆ ..uning qalbi goh-goh boshqa bir qiz yodi bilan toʻlib-toshar edi. Oybek, Tanlangan asarlar. ◆ Menga boshqa soʻzingiz boʻlmasa, sizga javob. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.

2 Mustaqil, alohida; biror xususiyati bilan farq qiladigan; boshqacha, oʻzgacha. ◆ Unta boʻlsa, oʻrni boshqa, qirqta boʻlsa — qi-ligʻi. Maqol.◆  Bilak — bir, barmoq — boshqa. Maqol. n◆  [Abdurahmonboy:] Taqsir, aslida koʻtarmaliklarning eli boshqa, suvi boshqa boʻlgan. N. Safarov, Husnijamol.◆  Bu haqda boshqa fikr boʻlmagan i uchun, maorifdan boshqa muallim soʻrashga qaror qilindi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.◆  Sen meni kim bilan tenglashtirmoqchisan?-Gulnor boshqa, men boshqa demoqchi.. Oybek, Tanlangan asarlar. -E, u vaqtlar, — dedi xoʻrsinib Rixsi xola,

◆ — boshqa edi. S. Zunnunova, Yangi direktor.

Boshqa boʻlmoq 1) ajralib, boʻlak boʻlib chiqmoq.◆  Kichik oʻgʻli oʻylanib, boshqa boʻldi; 2) oʻzgarmoq, boshqacha boʻlib qolmoq.◆  ..bumen bilgan, sinagan Fotima emas. Endi oʻzgarib, tamom boshqa boʻlib qolgan. P. Tursun, Oʻqituvchi. Boshqa ran 1) shunday demaysizmi; shunday desangiz durust.◆  - Mana bu boshqa gap,

— dedi mirshabboshi tirjayib.. Gazetadan. ◆ -Ha, bunday degin, — Mirzakarimboy.. gapni davom ettirdi, — bu endi boshqa gap. Oybek, Tanlangan asarlar; 2) boshqacha, oʻzgacha.◆  -Kucher ahli ham.. tiriklikda uyquga qonadimi, uka ? Oʻlganda — boshqa gap, — deb javob berdi Joʻra. Oybek, Tanlangan asarlar.◆  Bu kampirning ustidan qayoqqa dod deb boraman, biron joyda ishlasa boshqa gap edi. "Mushtum".

3 Begona, oʻzga, yot; birov.◆  Boshqalar oldida uyaltirib qoʻymoq. n -Pichoqni oʻzingga ur, ogʻrimasa — boshqaga, degan bir gap bor, — dedi jiddiy vaziyatda qutidor. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

4 rvsh. Tagʻin, yana, qayta, takroran.◆  Keyin yotoqxonaga borguncha bu gapga boshqa qay-tishmadi. Oʻ. Usmonov, Qismat.◆  Qodir boshqa ichmaslik sharti bshshn ikkinchi piyolaning yarmini ichishga rozi boʻldi. A. Qahhor, Asarlar.

5 (ch. k. soʻz bilan) koʻm. vazifasida. Boʻlak, tashqari.◆  Bundan boshqa. m -Menga qolsa, oʻrtada shundan boshqa hech gap yoʻq, oʻgʻlim! — dedi [hoji]. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

Antonimlari

БОШҚА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Sifat

boshqa

• Gagauzcha: başka
• Turkcha: başka, özge, öbür, öteki, ayrı, değişik diğer, farklı

Ruscha _ru

boshqa
1 другой, иной; прочий; ◆ boshqa marta в другой раз; ◆ gap boshqa, ish boshqa разговоры - это одно, а дело - совсем другое; ◆ boshqa boʻlmoq отделяться, обособляться; выделяться (из семьи);
2 чужой, посторонний; ◆ boshqalar oldida при чужих;
3 больше; ◆ boshqa gap yoʻq вот и всё, и всё, баста; ◆ bu toʻgʻrida men boshqa gapirmadim об этом я больше не говорил;
4 послелог, управляющий исходным п. кроме, помимо; ◆ bundan boshqa кроме этого; ◆ undan boshqa кроме того, кроме него.