bulut

Ozarbayjoncha (az)

Ot

bulut

Gagavuzcha (gag)

Ot

bulut

Turkcha (tr)

Ot

bulut

Oʻzbekcha (uz)

bulut I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bu-lut

Etimologiyasi

BULUT 'osmonda gʻuj boʻlib toʻplangan suv bugʻlari’. Osmondagi parcha-parcha bulutlar tezda tarhab ketdi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi 'harakatga keltir-’ maʼnosini anglatgan bulï- feʼlidan -t qoʻ-shimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, II, 263); qadimgi turkiy tildayoq birinchi boʻgʻindagi u unlisining taʼsirida ikkinchi boʻgʻindagi ï unlisi u unlisiga almashgan (ДС,

124): bulï- + t = bulït > bulut.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Osmonni butunlay qoplab olgan yoki uning u yer-bu yerida gʻuj boʻlib toʻplangan, quyuqlashgan suv bugʻlari.◆  Oq bulut. ◆ Bahor bulutlari. ◆ Sukutda hikmat koʻp, Bulutda — himmat. „Maqol“ ◆ Oʻtgan bulutdan yomgʻir kutma. „Maqol“ ◆  Bulutlar shamolga ergashib, togʻ tomon yoʻl oldi. Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol.◆  Koʻkni bulut qoplagan, milt etgan yulduz yoʻq edi. I. Rahim, „Chin muhabbat“
   Havo (yoki osmon) bulut - osmonni bulut qoplagan, havoning avzoyi buzuq. ◆  Osmon bulut. Bironta yulduz koʻrinmaydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ ◆  Havo bulut. Odamlarning shoshib yugurishiga qaraganda, qormi, yomgʻirmi yogʻsa kerak. E. Raimov, „Ajab qishloq“
2. koʻchma Osmonni bulut kabi qoplab olgan har bir narsa. ◆ Ergash chang bulutini yorib, izvoshga yetib olishga shoshiladi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ ◆ Avval ha.shgi tikroq qora bola, keyin boshqalari gʻoyib boʻldi, ular oʻynagan joy ustida anchagacha chang buluti turib qoldi. Asqad Muxtor, „Opa-singillar“
3. koʻchma Tahdid soluvchi yoki dilni qorongʻi qiluvchi har bir narsa, holat.◆  Boya, qiz ovozini eshitganda, qshgbida chaqnagan quyosh yuzini mana endi qora bulut bosdi. Mirzakalon Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ ◆  Har holda, Toshkent ustiga yana qonli bulutlar chiqdi, ishning oxiri nima bilan tinchlanar, bu bir Xudogagina ma’lumdir. Abdulla Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“
4. s. t. Bir turli dengiz jonivorining gʻovak, yumshoq tanasi (choʻmilishda badanni sovun bilan ishqash uchun ishlatiladi).

bulut II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bu-lut

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Kulolchilikda ishlatiladigan bulutsimon boʻrtma yoki ilon iziga oʻxshash naqsh.

Antonimlari

БУЛУТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

bulut (koʻplik bulutlar)

• Yoqutcha: былыт

Ruscha _ru

bulut
1 облако; туча; ◆ oq bulutlar белые облака; ◆ qora bulutlar тучи; ◆ toʻp-toʻp bulutlar кучевые облака; ◆ bugun havo bulut сегодня облачно, пасмурно; ◆ chang buluti облако пыли;
2 разг. губка (морская).